Z cyklu #wadyzgryzu – zgryz krzyżowy

Zgryz krzyżowy objawia się nieprawidłowym – odwrotnym nachodzeniem na siebie zębów dolnych na górne. Tej wady zgryzu nie należy bagatelizować. Konieczne jest jak najwcześniejsze wdrożenie leczenia ortodontycznego. Może ono zapobiec poważnym skutkom zgryzu krzyżowego takim jak: rozwój asymetrii twarzy oraz dysfunkcji jamy ustnej i różnych dolegliwości fizycznych.

Zgryz krzyżowy jest to wada, która przebiega w kierunku poprzecznym. Wyróżniamy zgryz krzyżowy częściowy lub całkowity. Częściowy może się dzielić na przedni lub boczny, a boczny z kolei rozróżnia się na: jednostronny lub obustronny. W praktyce możemy najczęściej spotkać się ze zgryzem krzyżowym częściowym bocznym. To oznacza, że wada występuje po prawej lub lewej stronie.

Zgryz krzyżowy boczny

zgryz krzyżowy przedni

Jak objawia się zgryz krzyżowy?

Zgryz krzyżowy najłatwiej można rozpoznać po tym, że ząb lub kilka zębów dolnych nachodzi na część zewnętrzną zębów górnych. Widząc u dziecka taką cechę jest to sygnał, że trzeba jak najszybciej udać się na wizytę do ortodonty. W rysach twarzy zgryz krzyżowy manifestuje się tym, że twarz staje się płaska, broda wydatna lub dolna część twarzy może być asymetryczna.- odchylona w jedną stronę.

Zgryz krzyżowy, fot. mamaortodonta

Jak powstaje zgryz krzyżowy?

Wada ta wynika ze zwężenia szczęki i powstaje w trakcie nieprawidłowego rozwoju w okresie dzieciństwa. Jeśli szczęka jest za wąska, żuchwa zaczyna się czynnościowo przemieszczać w jedną ze stron. Łuk zębowy dolny, znajdujący się w żuchwie, który powinien chować się pod górnym łukiem, nie ma na to miejsca i ulega przesunięciu. Wówczas powstaje zgryz krzyżowy boczny, prawo lub lewostronny w zależności od tego, w którym kierunku żuchwa przemieściła się.

Problem jest złożony, ponieważ w trakcie wzrostu dziecka jedna ze stron żuchwy może przemieszczać się czynnościowo, czyli przesuwają ją wraz z kością mięśnie. Poza tym same zęby również mogą się przesuwać. I tak w przypadku 5-6-letnich maluchów zgryz krzyżowy powstaje, ponieważ dzieci tak sobie ustawiają żuchwę na tle zwężenia szczęki, a utrwalony zgryz krzyżowy u starszych nastolatków jest często wzbogacony również o komponentę szkieletową czyli asymetrycznego wzrostu kości oraz przesunięć samych zębów.

Przyczyny rozwoju zgryzu krzyżowego

Zgryz krzyżowy powstaje na tle zwężenia szczęki, która rozwija się nieprawidłowo. Przyczyną najczęściej jest zła postawa jamy ustnej, czyli obniżona postawa spoczynkowa języka, otwarte usta i niewłaściwy tor oddychania (np. w wyniku zatkanego nosa co może być spowodowane alergią lub przewlekłymi infekcjami dróg oddechowych, występowaniem trzeciego migdałka itp.) Tak jak już niejednokrotnie pisałam – język i mięśnie jamy ustnej są naszymi naturalnymi aparatami, wywołującymi siły, które wpływają na układ i wzrost narządu żucia. Jeśli ich pozycja spoczynkowa jest zła, cała reszta też będzie rozwijać się nieprawidłowo.

Skutki nieleczonego zgryzu krzyżowego

Niezwykle ważne jest to, że każde dziecko, u którego zaczyna rozwijać się zgryz krzyżowy powinno być jak najszybciej leczone ortodontycznie. Zwężona szczęka i odwrotny nagryz zębów sprawiają, że żuchwa zaczyna nieprawidłowo rosnąć – doprzednio lub zbaczając w bok, co powoduje niekorzystne  zmiany w rysach twarzy. Po zakończeniu wzrostu dziecka takich zmian w rysach twarzy nie można już cofnąć nieoperacyjnie, dlatego należy reagować od razu, kiedy wada rozwija się.

Nieleczona wada zgryzu może prowadzić również do bólów stawów skroniowo-żuchwowych, problemów z żuciem i wymową. W zgryzie krzyżowym częściowym, bocznym jednostronnym obciążona jest bowiem tylko jedna strona szczęki. Występować mogą napięcia mięśniowe, prowadzące do bólu szyi i migren. Wąska szczęka, występująca przy zgryzie krzyżowym będzie wpływać na szerokość dróg oddechowych, utrudniać prawidłowe oddychanie, powodować wzrost ryzyka chrapania i bezdechu sennego.

Aby uniknąć tych konsekwencji, zgryz krzyżowy powinien być leczony jak najwcześniej. Jak? To wytłumaczę w kolejnym wpisie.

.