Zgrzytanie zębami jest dość powszechnym zjawiskiem u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Szacuje się, że występuje u 20-50% maluchów, ale w większości przypadków mija samoistnie i nie stanowi powodu do zmartwień. Są jednak wyjątki. Kiedy zgrzytanie zębami staje się patologiczne? Skąd bierze się bruksizm? W jakim momencie warto udać się do specjalisty i co zrobić, by pozbyć się tej dolegliwości? O tym będzie dzisiejszy post.
Co to jest bruksizm?
Bruksizm to inaczej patologiczne zgrzytanie lub zaciskanie zębów pojawiające się w dzień lub w trakcie snu. Problem może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych, a osoba zgrzytająca zębami najczęściej nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. U dzieci zaciskanie i tarcie zębami jest uznawane za normę fizjologiczną w okresie wymiany zębów mlecznych na stałe. Wtedy też nie wymaga leczenia. Inaczej postępuje się jednak, kiedy bruksizm związany jest z poważniejszymi objawami.
Najczęstszy mit dotyczący bruksizmu
Zanim jednak omówię te objawy, chciałam zwrócić Waszą uwagę na najpopularniejszy mit dotyczący bruksizmu u dzieci. Związany jest on z tym, że wiele osób mylnie uważa, że za zgrzytanie zębami u maluchów odpowiadają pasożyty. Potocznie mawia się, że dziecko zgrzyta zębami, ponieważ ma „robaki”.
Faktem jest, że w momencie, kiedy u dziecka pojawią się np. owsiki, będziemy mogli zauważyć u niego wyraźną zmianę w zachowaniu. Stanie się niespokojne, rozdrażnione i nadpobudliwe. Zacznie się drapać, a niekiedy może także zgrzytać zębami. Przyczyną bruksizmu będzie tu jednak nie owsica, ale raczej chęć rozładowania napięcia psychicznego i stresu związanego z chorobą. Powiązanie zgrzytania zębami z pasożytami jest więc jedynie pośrednie. Bezpośredni związek nie został dotąd udowodniony w żadnych badaniach naukowych i funkcjonuje jedynie jako utarty już mit.
Dlaczego dziecko zgrzyta zębami?
Przyczyny zgrzytania zębami nie są do końca znane. Powiedziałabym za to, że są wieloczynnikowe, a wpływ mają tu chociażby:
- sytuacje stresowe u malucha – czyli pierwsze dni w przedszkolu lub w nowej szkole, pojawienie się na świecie rodzeństwa, drobne kłótnie z rówieśnikami itd. To właśnie w chwilach napięcia emocjonalnego i z powodu niedojrzałości mięśniowo-nerwowej dzieci mogą zacząć zgrzytać zębami;
- czynniki miejscowe – czyli zaburzenia zgryzowo-zwarciowe. U dzieci takie zaburzenia są przejściowe, bo zęby wyrastają i zmienia się cały układ zębowy. Dlatego właśnie mówi się, że w okresie pomiędzy szóstym a siódmym rokiem życia (kiedy rozpoczyna się wymiana uzębienia na stałe) mamy do czynienia z przemijającym zgrzytaniem fizjologicznym. Każde dziecko powinno mieć regularne kontrole stomatologiczne i wtedy też jest okazja do rozwiania wątpliwości właśnie na temat zgrzytania zębami czy ewentualnie rozwijającej się wady zgryzu;
- oddychanie buzią – badania wykazują, że występuje korelacja między oddychaniem przez usta a zgrzytaniem zębami u dzieci;
- chrapanie, bezdech senny, zaburzenia snu – dziecko, które ma zwężone drogi oddechowe, chrapie, często budzi się w nocy może zgrzytać zębami. Zwężone drogi oddechowe przyczyniają się do tego, że malec oddychając, wysuwa żuchwę do przodu, aby ułatwić sobie oddychanie, a wtedy zęby „mogą ocierać się” o siebie. Według WHO dzieci w wieku przedszkolnym powinny spać około 10-11 godzin na dobę. Jeśli z różnych przyczyn ich sen trwa krócej, ponieważ np. ciężko im się wyciszyć wieczorem, bywają nadaktywne, gorzej radzą sobie ze stresem, mają trudności z zasypianiem i oddychaniem przez nos w nocy – budzą się i częściej zgrzytają zębami;
- bóle głowy – według badań ankietowych są one związane z bruksizmem, ponieważ częściej występują u dzieci zgrzytających;
Jakie powinno być podejście do problemu zgrzytania zębami u dzieci?
Tak, jak wspomniałam wcześniej, zgrzytanie zębami u dzieci w większości przypadków nie wymaga leczenia, o ile nie towarzyszą mu poważniejsze objawy, takie jak:
- przewlekłe stany lękowe i stres;
- napięciowe bóle głowy, mięśni, karku i stawów żuchwowych;
- bóle migrenowe;
- nadmierne starcie szkliwa zębów stałych;
- znaczne zniszczenia zębów, czyli np. widoczne starcie guzków na szóstkach, które dopiero co się wyrżnęły.
W takich przypadkach warto przyjrzeć się, czy za zgrzytaniem zębami nie kryje się poważniejszy problem i skonsultować dziecko u stomatologa lub/i psychologa i w razie konieczności podjąć skuteczną terapię. Pamiętajmy też, że zawsze warto rozmawiać z dzieckiem o jego troskach. Być może maluch ma, jakieś zmartwienia i rozładowuje napięcie poprzez zgrzytanie zębami?
Witam,
A co w przypadku gdy zebami zgrzyta 10-cio miesieczne dziecko. Robi to z calej sily, az zaciska piastki ale wydaje sie byc przy tym rozbawione i boje sie ze polamie sobie zabki.
Pozdrawiam
Ewelina
Nic nie robimy z tym.
To może być objaw wzmożonego napięcia mięśniowego. Dziecko powinien obejrzeć fizjoterapeuta.
A co, jeśli zębami zgrzyta 10 miesięczne dziecko? Zauważyłam to 3 dni temu. Syn ma już 8 zębów, 4 na dole i 4 na górze. Czy możliwe, że idą kolejne i dlatego czasem nimi zgrzyta? Czy już powinnam się wybrać z dzieckiem do stomatologa?
Już czas na pierwsza wizytę u stomatologa. Zgrzytanie obserwujemy, nic z tym nie robimy.
Jestem logopeda i ostatnio natknęłam się na fachową literaturę dotyczącą tego problemu. Otóż zgrzytanie zębami pojawia się u dzieci, które mają nieprawidłowości w budowie wędzidełek (ocenia lekarza nie rodzic!), u których jest problem z pozycją języka i lub z oddychaniem, które z tego wynika. Nie ma nic niezależnego od siebie. Owszem czasem nie musimy nic robić, ale w tym przypadku koniecznie skonsultowałabym się z logopeda i w razie potrzeby laryngologiem. Proszę nie czekać. Zgrzytanie zębami wiąże się z ogromnymi obciążeniami dla stawów skroniowo-zuchwowych i trzeba wykluczyć wszelkie problemy, by miec pewność, że sytuacja sama z czasem minie.
Syn prawie 4latka, od dawna zgrzyta zębami. Wg stomatologa zgrzytanie nie jest spowodowane wadą zgryzu. Po usunięciu 3 migdała ustało oddychanie buzią i chrapanie, ale zgrzytanie trwa nadal. Mało tego, jakiś czas temu syn dostał zentel (badanie z krwi na glistę było minimalnie dodatnie). Mam wrażenie, że zgrzytanie się wręcz nasila z wiekiem, a zęby (górne trójki) syna są już uszczerbione. Zgrzyta w poziomie kilkanaście razy w ciągu nocy.
Przebieg dnia nie ma wpływu na ilość zgrzytań w nocy.
Pediatra ozkłada ręce. Co z tym dalej robić?
Uprzejmie proszę o poradę.
Dzień dobry. Moja córka ma 5.5 roku i w nocy zdarza jej się zgrzytać zębami. 2 jedynki na dole ma już stałe. 6 jeszcze nie ma. Żeby są zdrowe , że zgryzem też nic się nie dzieje. Czy mam powód do niepokoju robić coś z tym? Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam
Mam zapytanie o zgrzytanie…córka ząbkuje od 2 miesiąca życia. Żeby wychodzą piękne, zdrowe, po jakimś czasie,gdy znów ją boli, zaczyna mocno zaciskać szczękę o zgrzytać, to niej sporadyczne ale z mych obserwacji wynika, że przy tych incydentach połamała już 2 górne jedynki oraz dwójkę. Ma pokruszone szkliwo. Co robić? Ma 9 miesięcy i już 8 zębów, teraz przebija sie jedna czwórka. To dość nieestetycznie wygląda…ma takie poszarpane żółte brzegi i widać brak szkliwa.
Mój syn skończył rok miesiąc temu, ma dwie jedynki na dole i dwie na gorze do tego wychodzą po jednej dwójce u góry i na dole. Przy zasypianiu zaczyna zgrzytać zębami, czasami tak mocno zagryza smoczek i zaciska zęby, że aż smoczek „piszczy”(syn dostaje smoczek może na 20 minut dziennie, nie lubi, ale czasami potrzebuje do pomocy przy zaśnięciu). Mamy również problem ze spaniem, ząbkowanie przechodzi bardzo ciężko i boleśnie. Od ukończenia 6go miesiąca nie przespaliśmy żadnej nocy. Wybudza się ze straszną histerią po 2/3x. Żele nie są zbyt pomocne, camillia pomaga na chwile, dlatego tez w sytuacjach bardzo kryzysowych podaje Nurofen Forte dla dzieci. Martwi mnie te zgrzytanie i histerie nocne, syn jest bardzo nerwowym dzieckiem od śmiechu do histerii i wybuchu w sekundę zmiana następuje. Zastanawia mnie to tez z tego względu, że przy nim nie krzyczymy, nie kłócimy się nie ma sytuacji stresowych, które by powodowały takie zachowania. Proszę o poradę.
Witam
5 latek nadal zgrzyta zębami, czy to kiedyś minie?
A co w momencie kiedy 3 latka zaciska zęby kiedy mówi do młodszego brata? Tylko wtedy do nas mówi mormlanie
A co ze zgrzytaniem ząbkami podczas snu u 3 latki? Zaobserwowałam w ostatnim miesiącu zgrzytanie ząbkami w nocy u córki. We wrześniu poszła do przedszkola, od tego czasu ciągle choruje (górne i Dolne drogi oddechowe). Ostatnio też wyznał jej się ostatni już ząbek. Wcześniej nie zgrzytala ząbkami w nocy.
Pani Doktor, mój 3,5 letni Synek od ok roku bardzo mocno zgrzyta zębami w nocy. Zauważyliśmy że już się pościerały 🙁
Od jakiego wieku można zakładać dzieciom szyny relaksacyjne na noc? Czy u dzieci także można wykorzystywać toksynę botulinową do leczenia bruksizmu?
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź
Pozdrawiam
Córka 4 lata, zgrzyta zębami praktycznie co noc, tak mocno, że słyszymy z mężem w pokoju obok.