Moi pacjenci, którzy noszą aparat ortodontyczny wiedzą, że dbanie o codzienną higienę jamy ustnej jest przy nim mocno utrudnione. Dokładne oczyszczanie zębów zajmuje znacznie więcej czasu. Warto jednak o to dbać w sposób szczególny, ponieważ kiedy już zdejmiemy aparat, będziemy mogli cieszyć się nie tylko prostymi, lecz również zdrowymi i zadbanymi zębami. Zobaczcie, jak krok po kroku powinno wyglądać odpowiednie utrzymywanie higieny kiedy masz założony aparat ortodontyczny.
Aparat ortodontyczny ma mnóstwo zakamarków, w których mogą chować się resztki pokarmu i tworzyć płytka nazębna. A to prosta droga do rozwoju bakterii i próchnicy. Zestaw akcesoriów do utrzymania higieny jamy ustnej w postaci szczotki i pasty do zębów nie jest w pełni wystarczający.
Aparat dodatkowym utrudnieniem
Nosząc aparat ortodontyczny higienę jamy ustnej zacznij od standardowego szczotkowania zębów. Istnieją specjalnego typu szczoteczki manualne z włosiem krótszym od środka i dłuższym na zewnątrz tworząc w przekroju literę V. Ułatwiają one mycie zębów, do których przyklejone są zamki. Możesz także z powodzeniem używać szczoteczki elektrycznej lub sonicznej.
Jednak na pewno nie kończ tylko na użyciu szczoteczki i pasty! Nawet osoby nie noszące aparatu, powinny dodatkowo używać nici dentystycznej, dzięki której usuniemy płytkę nazębną z powierzchni stycznych zębów, do których szczoteczka po prostu nie jest w stanie dotrzeć.
Dla pacjentów noszących aparaty stałe szczególnie polecam nitkę dentystyczną Superfloss, która ma jeden sztywny koniec, w środku część puszystą i odcinek zwykłej nici. Sztywną częścią wchodzimy pod drut przebiegający na zębach, a częścią puszystą czyścimy miejsca trudno dostępne takie jak przerwy między zębami, okolice zamków, pierścieni itp. Cieńszą częścią nici czyścimy przestrzenie międzyzębowe. Pamiętaj, aby tak przesuwać nitkę między palcami, aby zawsze czyścić czystą częścią nici.
Oprócz zwykłej szczoteczki, z pewnością przydadzą Ci się także szczoteczki międzyzębowe i jednopęczkowe. One również umożliwiają docieranie do powierzchni stycznych, jednak tylko wówczas, kiedy zęby są w wystarczającym stopniu rozsunięte (co akurat jest dość częste w przypadku noszenia aparatów). Szczoteczkami międzyzębowymi możemy również manewrować i usuwać płytkę nazębną z miejsc trudnodostępnych, takich jak zamki, czy elementy aparatu umiejscowione przy dziąsłach.
Irygator
Uważam, że irygator to świetne urządzenie do higieny jamy ustnej, nie tylko dla osób noszących aparaty ortodontyczne czy protezy stałe, ale generalnie dla wszystkich. Po dokładnym umyciu i nitkowaniu zębów, bardzo często w jamie ustnej i tak pozostają drobinki czy pozostałości jedzenia, które są w stanie „skryć” się w całkowicie niedostępnych elementach aparatu (np. szczelinach zamka). Żadną metodą mechaniczną nie jesteśmy tam w stanie dotrzeć, za to resztki może wypłukać strumień wody pod ciśnieniem, którą zapewnia nam właśnie irygator. Płukanie irygatorem działa też kojąco na podrażnione dziąsła, dodatkowo do pojemniczka na wodę opcjonalnie możemy wlać płyn do płukania jamy ustnej.
Płyny
Płyny do płukania jamy ustnej również są jak najbardziej przydatne, jednak pamiętacie, że nie zastąpią porządnego szorowania zębów. Płytki nazębnej można pozbyć się wyłącznie w sposób mechaniczny. Płyny mają działanie przeciwbakteryjne i odświeżające. Nie polecam płynów na bazie alkoholu, ponieważ wysuszają błoną śluzową jamy ustnej, która szczególnie przy noszeniu aparatu może być podrażniona.
Podczas leczenia ortodontycznego co ok 6 miesięcy warto przeprowadzić profesjonalną higienizację w gabinecie stomatologicznym-mam tu na myśli usunięcie kamienia, piaskowanie i polerowanie.
Aparaty ruchome (wyjmowane)
O aparaty wyjmowane również trzeba dbać. Jak to robić? Za każdym razem, kiedy zdejmujemy aparat należy go dokładnie umyć. Najlepiej mieć do tego celu przeznaczoną odrębną szczoteczkę do zębów. Można zakupić szczotkę do czyszczenia protez. Aparat wyjmujemy z ust i czyścimy go wodą z mydłem lub aptecznymi środkami do czyszczenia protez. Po oczyszczeniu dokładnie spłukujemy go wodą i osuszamy. Pamiętajcie, aby na czas, w którym nie zamierzamy go nosić przechowywać go w czystym i suchym pojemniku.
Aparaty mają również tendencję do zakamieniania się, więc warto zaopatrzyć się w czyszczące tabletki do protez i raz na jakiś czas usunąć kamień, który się na nich nagromadził.
Kilka porad ogólnych
Po umyciu zębów, warto dokładnie przyjrzeć im się w lustrze i skontrolować, czy w żadnym zakamarku nie został, jakiś osad czy nalot. Zawsze warto też nosić przy sobie szczoteczkę i pastę do zębów, żeby móc umyć zęby tak często, jak tylko odczujemy taką potrzebę w ciągu dnia.
Zasady utrzymywania higieny w przypadku dzieci i młodzieży są dokładnie takie same, jak u dorosłych. Tutaj jednak dorosły zawsze powinien mieć świadomość tego, że dziecko zazwyczaj jest nieco mniej zmotywowane do utrzymywania perfekcyjnej higieny jamy ustnej, dlatego warto mieć je pod kontrolą.
Odnośnie aparatów ortodontycznych pozostaje jeszcze jeden, bardzo istotny temat, mianowicie dieta. Istnieje lista produktów, których zdecydowanie trzeba unikać. Dlatego już dziś zapraszam Was do lektury jednego z kolejnych wpisów, który zamierzam poświęcić właśnie temu zagadnieniu
Witam, polecam trochę edytować post tam gdzie jest mowa o higienę aparatów zdejmowanych. Pasta do zębów nie jest wskazana do ich czyszczenia, bo ma drobinki ścierne, które czyszczą zęby ale rysują akryl. Jeżeli pacjent przychodzi z zakamienionym i pokrytym osadem aparatem to od razu wiem, że czyścił go pastą do zębów. Polecam delikatny detergent – mydło lub płyn do mycia naczyń. Z tego co wiem płyn jest lepiej tolerowane przez pacjentów ponieważ nie zostaje po nim „perfumowany” aromat. Post bardzo przydatny 🙂
Pozdrawiam 😉
Dziękuję za komentarz!
Czyli trzeba nitkowac i uzywac irygatora? Moj dentysta mowil,ze przy aparacie moge uzwac waterpika zamiast nitki, ale sama juz nie wiem,
Dolly, dziękuję za komentarz. Ja uważam , że sam irygator nie jest wystarczający i nitkowanie też jest potrzebne. Może zrób test. Użyj irygatora, a potem nitkuj zęby i sprawdź, czy nadal usuwasz płytkę nazębną 🙂
Dzieki za odpowiedz. Tak zrobie:)
Ja stosuję się do powyższych zaleceń, ale bardzo szybko pojawia mi się osad nazębny. W szczególności na 5, obok pierścieni. Aparat noszę już 2 lata i czasem mam go dość jak patrzę na moje zęby, bo albo nie umiem ich doczyścić albo takie już mam z natury.
A czy można leczyć próchnicę przy aparacie? mam w 2 zębach, ale dentysta twierdzi, że mam bardziej dbać, więcej uwagi im poświęcić przy myciu i czekać co będzie dalej, bo ważna jest profilaktyka i przy aparacie lepiej nie leczyć, chyba, że dziura jest duża, boli itp. Mam mieszane uczucia, bo nie chcę potem się dowiedzieć, że mam kanałówkę.
Przy aparacie można i trzeba leczyć zęby. Nie nosi się aparatu na zębach z próchnicą!
Hej, super artykuł, sporo się dowiedziałam 🙂 Ale mam dodatkowe pytanie – jaki irygator polecisz? Czy te droższe waterpiki stacjonarne są okej? Warte tej kasy? Chodzi mi np. o te z tego rankingu – https://www.prorankingi.pl/rankingi/higiena-i-pielegnacja/irygatory-do-zebow/ Pozdrawiam 🙂
Nie testowałam irygatorów, ja używam oral B i jest on ok.
Jako „aparatka” bez irygatora nie wyobrażam sobie życia hah;) Kupiłam na ten moment tylko bezprzewodowy, bo dużo wyjeżdżam służbowo. Sprawdza się świetnie, wymiata dosłownie i w przenośni 🙂
Irygator już miałam, wyciorki kupione, ale w końcu przyszedł czas na wymianę szczoteczki na soniczą, dużo łatwiej mi idzie mycie zębów teraz. Wzięłam tylko szybkodrgającą z Truelife, chyba 40000 drgań czy cos takiego ma. Od wewnątrz ząbki są taaaakie gładkie 🙂 i nie drażnię dziąseł bo manualna czasami mi się omskiwała 🙁