Monika Jagaciak, Lara Stone, Georgia Jagger. Co je łączy oprócz tego, że są pięknymi i znanymi modelkami? Każda z nich ma diastemę, czyli charakterystyczną przerwę między górnymi jedynkami. Kiedyś była źródłem kompleksów, potem chwilową modą. Niezależnie jednak od podejścia i bieżących trendów, warto wiedzieć, czym jest diastema, skąd się bierze oraz na jakich etapach życia można się ją usunąć.
Czym jest diastema?
Diastema to inaczej przerwa pomiędzy siekaczami, która może występować zarówno w uzębieniu mlecznym, jak i stałym. Jest to temat od lat budzący skrajne emocje – głównie z tego względu, że jednym się podoba, a innym wręcz odwrotnie. Kiedy jednak szpara wynosi więcej niż 2 mm, diastema przestaje być problemem czysto estetycznym i zaczyna prowadzić do wad zgryzu, chorób przyzębia lub problemów z prawidłową wymową.
Przewa między mleczakami
Często pojawiają się w moim gabinecie rodzice, których niepokoi fakt, że pomiędzy górnymi przednimi zębami ich dziecka jest przerwa. Pytają mnie, czy i na jakim etapie mogą coś z tym zrobić. Najczęściej ich uspokajam, że okres pomiędzy 7 a 11 rokiem życia to czas wymiany zębów mlecznych na stałe, więc mamy wtedy do czynienia z diastemą fizjologiczną, która jest zjawiskiem normalnym i nie podlega leczeniu. Gorszy niepokój niż to, że występują przerwy między ząbkami mlecznymi powinno budzić to, że one nie występują. W uzębieniu mlecznym naturalne i fizjologiczne jest to, że występuje szparowatość i diastema między górnymi jedynkami. Początkowo malec potrzebuje małych ząbków, ale kiedy dziecko rośnie, jego twarz się zmienia i pojawiają się przednie stałe zęby, które są większe od mleczaków, więc szpary w uzębieniu mlecznym są jak najbardziej wskazane.
Jakie są przyczyny powstawania diastemy?
Przyczyny diastemy mogą być różne. Bywa, że jest ona wynikiem za małej liczby zębów w jamie ustnej (tzw. hipodoncji). Z kolei u innych pacjentów pojawia się dodatkowy ząb lub brakuje siekaczy bocznych (diastema rzekoma). Niekiedy też dochodzi do przerostu wędzidełka wargi górnej (diastema prawdziwa). To właśnie ze względu na przyczyny wyróżnia się trzy rodzaje diastemy.
Rodzaje diastemy ze względu na przyczynę
- Diastema fizjologiczna – spowodowana jest wyrzynaniem się dwójek (siekaczy bocznych) i ich naciskiem na korzenie jedynek. Ma szerokość około 2 mm i – tak jak wspomniałam – występuje u dzieci w 7-11 roku życia, a zamyka samoistnie po wyrżnięciu się stałych kłów. Nie wymaga interwencji stomatologicznej.
- Diastema prawdziwa – patologiczny rodzaj diastemy, który można leczyć. Wywołana jest przerostem lub niskim przyczepem wędzidełka wargi górnej. Leczenie polega na podcięciu (i ewentualnie wycięciu włókien) wędzidełka podczas zabiegu oraz na leczeniu ortodontycznym, podczas którego zęby są zsuwane.
- Diastema rzekoma – przyczyny jej występowania mogą być różne. Najczęstszymi z nich są: hipodoncja, czyli brak siekaczy bocznych, występowanie małych stożkowatych dwójek lub pojawienie się zęba nadliczbowego umiejscowionego w linii środkowej między zębami siecznymi szczęki. (taki ząb nazywa się mesiodens).
Jak i na jakich etapach usuwać diastemę prawdziwą?
Diastemę prawdziwą zamyka się aparatem ortodontycznym, a wędzidełko (po wyrżnięciu się kłów stałych) podcina. Bywa, że jego włókna sięgają aż w głąb tkanek – wtedy trzeba je usunąć za pomocą lasera. Kiedy pacjenci pytają, czy wędzidełko lepiej wyciąć przed założeniem aparatu, czy po jego założeniu i zamknięciu przerwy, doradzam im tę drugą opcję. Jeśli usuniemy je wcześniej, może powstać blizna, która stanie się przeszkodą w zamknięciu przerwy. Ja usuwam wędzidełko już po zsunięciu zębów, lub w trakcie leczenia aparatem.
Diastema rzekoma – leczenie
Innym rodzajem diastemy patologicznej jest diastema rzekoma, którą łatwo zdiagnozować na zdjęciu rtg – pantomograficznym. W zależności od wady zgryzu, mamy do wyboru różne metody leczenia. W przypadku hipodoncji pozostaje też pytanie, czy w miejsce, gdzie nie ma dwójek przesuwamy trójki, czy odtwarzamy miejsce aparatem ortodontycznym i w przyszłości planujemy implanty. Podjęcie decyzji zależy od występującej wady zgryzu, kształtu zębów, oczekiwań pacjenta itp. Jeśli natomiast problemem są dwójki stożkowate, leczenie najczęściej polega na ich odbudowie (poszerzeniu i nadaniu właściwego kształtu) materiałem kompozytowym lub koroną protetyczną a istniejącą diastemę zamykamy ortodontycznie lub wykonując odbudowę z kompozytu. Ząb dodatkowy (mesiodens) należy usunąć chirurgicznie.
Warto wspomnieć, że niewielką diastemę czy występujące przerwy między zębami można zamknąć wykonując odbudowy kompozytowe, licówki itp. Plan leczenia tego typu zaburzeń wymaga odpowiedniej diagnostyki, tak by poszerzone zęby wyglądały ładnie i proporcjonalnie w stosunku do sąsiednich zębów i twarzy. Każdy z nas jest inny i wyjątkowy, więc każdy przypadek należy traktować indywidualnie.
A mnie ciekawi czy leczona diastema nie tylko miedzy 1 (brak innych zębów) może wrócić do pierwotnego stanu?
Tak, może wrócić, w takim przypadku najczęściej zaleca się retencję dożywotnią, czyli przyklejenie drucika od wewnętrznej strony zębów.
Jaki jest mniej więcej czas noszenia apratu podczas leczenia diastemy?
Każdy pacjent jest indywidualnością i są też różnej wielkości diastemy czy też inne jej wady towarzyszące. Różna jest też odpowiedź biologiczna organizmu na leczenia. Dlatego też nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Może to być rok, jak również 3 lata.
Mój synek ma 8 miesięcy. Po profilaktycznej wizycie u stomatologa usłyszałam, że wędzidełko górnej wargi jest byt grube, przerośnięte. Ma obie górne jedynki. Na tę chwilę diastema jest duża. 3-4mm . Proszę powiedzieć, kiedy powinniśmy rozpocząć leczenie ortodontyczne? Stomatolog stwierdziła, że zabieg na tym etapie nie jest najlepszym pomysłem, z racji wysokiego ryzyka infekcji po jego wykonaniu. Zgodnie z Pani artykułem i wiedzą, którą zdobyłam do tej pory, zaleca się go dipiero po wyrżnięciu zębów stałych (nawet ok 8 r.ż). Co powinnam zrobić do tej pory i kiedy?
Bez zbadania dziecka nie jestem w stanie stwierdzić czy wędzidełko wymaga podcięcia czy nie. Jeśli rzeczywiście jest potrzeba podcięcia wiek dziecka nie jest żadnym przeciwwskazaniem. Jeśli wędzidełko jest fizjologiczne i występuje przerwa między zębami stałymi ( z reguły do 2 mm w uzębieniu stałym) taka diastema samoistnie się zamyka po wyrośnięciu stałych kłów.
Mam bardzo ważne pytanie! Czy jeśli ktoś ma diasteme, i nie ma jeszcze wszystkich zębów mlecznych, czy może ją w jaki kolwiek sposób leczyć? Pozbyć się jej? W jaki kolwiek sposób! Proszę o pomoc (jedynki są stałe, jedynie gdzieś po bokach zęby są mleczne) Proszę niech mi ktoś napisze!!!
Diastema w zębach mlecznych jest fizjologiczna i tak naprawdę jej brak prognozuje wadę zgryzu w przyszłości w stałym uzębieniu.
A czy lepiej podcinać u 2 latki czy czekać na stałe zęby jak wiem że jest bardzo duży przerost?
Ostatecznie musi się wypowiedzieć lekarz dentysta po zbadaniu dziecka, jednak w większości przypadków nie ma takiej potrzeby.
Mam pytanie dotyczące diastemy u 7-latki. Jedynki stałe wyszły tak, że przerwa rozszerza się ku dołowi (od 1 do 3mm). Lekarz zalecił założenie aparatu. Dwójki dopiero się wyrzynają. Czy to nie za wcześnie na aparat? Czy nie lepiej zaczekać, aż wyjdą wszystkie zęby stałe?
Prawdopodobnie można zaczekać, aż wyjdą dwójki, jeśli nie występuje oczywiście wada zgryzu, ale tego nie mogę ocenić online.
Moja córka 4,5 roku ma diasteme prawdziwą urodziła się już z przerośniętym dziąsłem (jako niemowlę wyraźnie widoczny przerost ) Teraz przy zębach mlecznych przerwa jest bardzo duża. Kiedy podjąć leczenie? Bo w artykule Pani piszę, że jeśli będzie za wcześnie to mogą być blizny i będzie to utrudniało korekcję. Byłam z córką na pierwszej jej wizycie u dentysty i Pan powiedział, że może usunąć to laserowo w wieku 5-6 lat i jest to wskazane zanim wyjdą zęby stałe…
Musiałabym zbadać Pani córkę i jej wędzidełko wargi górnej, aby ocenić, czy jest ono do wycięcia czy jest to fizjologia i można czekać.
Witam mam problem synowi wyrżnęła się dodatkowa jedynka…na miejscu jedynki ma meziodens jest mniejszy od drugiej stałej jedynki .Natomiast drugi ząb wyrósł między jedynka a dwójka i ten już jest szeroki i bardziej wartościowy od tego osadzonego .Ortodonta proponuje ściąganie zęba ale mówi że to nie będzie łatwe może powodować kosciozrosty i trwać latami.Syn bardzo tego nie chce czy jest jakaś inna możliwość .Myślałam nad ekstrakcja tego mezodensa i 2 obok by zrobić miejsc na tą prawidlowola jedynke.Dodam że nie ma jeszcze trójek stałych no i 6.7.8 czy można w ogóle usunąć dziecku na własną rękę zdrowego zęba? Dodam że za dziecka sama miałam usuwane 4 bo żeby nachodziły na siebie…moja mama miała identyczny przypadek.Nie mam żadnej szpary itp.
Niestety z takiego opisu nie jestem w stanie wskazać prawidłowego postępowania. Aby to zrobić trzeba zbadać dziecko i wykonać badania rtg.
Czy podcinanie wędzidełka boli ?
Tak, przecięcie wędzidełka wymaga miejscowego znieczulenia.
Mam 33 lata, diastemę i usunięty jeden ząb (górna 6-tka). Czy leczenie ortodontyczne jest możliwe? Czy najpierw trzeba odtworzyć implantem brakujący ząb?
Najczęściej najpierw aparat, potem implant. Jak będzie u pani może powiedzieć ortodonta po określeniu wady zgryzu.
A czy genetycznie można odziedziczyc diastema? Miał mój dziadek, ma moja mama, mam ją nikt z nas nie miał wady zgryzu ani wady wymowy. Teraz mój 8 letni syn też ma diastema siekacze mu się nie zeszły po wyrznieciu dwojek. Idziemy do ortodony zbadać czy to diastema fizjologiczna czy już patologiczne.
Tak, można odziedziczyć diastemę.
Witam, czy diasteme w stałych 1, bez wyrzniętych dwujek powinno się już leczyć aparatem ruchomym? Szpara powyżej 2mm do tego rozchodzą się delikatnie na boki?
Za mało danych, musiałabym zbadać dziecko.
Dzień dobry, dziękuję za artykuł. Czy diastemę prawdziwą (odziedziczona, duży przerost)u dziecka 8 letniego lepiej usunąć wcześniej i liczyć że reszta zębów się „zmieści” i same dosuną jedynki, czy czekać na 4-ki i wtedy działać?
Musiałabym zbadać dziecko, żeby odpowiedzieć na to pytanie.
W moim przypadku było tak.Około roku temu zauważyłem że pomiędzy górnymi jedynkami niewielką szczelinkę.Nie rzucała się szczególnie w oczy więc zaniechałem wizyty u stomatologa.Jednakże kilka dni temu podczas spożywania posiłku ugryzłem przez przypadek twardą kostkę jedną z tych jedynek.Było to dosyć bolesne.Przez pierwsze trzy dni miałem problem ponieważ odczuwałem lekki ból kiedy dotykałem tego zęba i zauważyłem że się lekko rusza.Od wczoraj już jest troszkę lepiej ponieważ już delikatnie angażuję tego zęba podczas konsumpcji i nie odczuwam już bólu ale ząb nadal jest niestabilny.Ale najgorsze w tym wszystkim że ząb tak jakby się przestawił.Tzn rozszczelnienie jest już większe a na dodatek ząb wystaje wyżej gdzieś na milimetr od sąsiedniej jedynki,co jest bardzo nieestetyczne.Da się temu zaradzić jakimiś półśrodkami?
A czy diastema może sama zniknąć? Lub poprostu jak ma się szpare pomiędzy zębami to czy ona może zniknąć w upływie lat?
dziecko ma 8 miesiecy i ma 4 zabki 2 dolne jedynki i 2 gorne dwojki a nie wyszly gorne jedynki, co nalezy zrobic?
Dzień dobry, po jakim czasie od usunięcia wiezidelka można założyć kompozyt?