Zamek robi różnicę, czyli o właściwościach aparatów ligaturowanych i samoligaturujących

Pacjenci ortodontyczni często stoją przed wyborem aparatu stałego-klasycznego ligaturowanego czy samoligaturującego. Czym różnią się te dwa typy aparatów? Dowiecie się tego czytając ten wpis!

Jak zbudowany jest aparat stały i jak wygląda jego założenie? Otóż składa się on z zamków i drutu ortodontycznego, który jest mocowany do zamka. Ortodonta za pomocą ortodontycznego kleju nakłada na powierzchnię zęba w odpowiedniej pozycji jeden zamek. Do zębów trzonowych przyklejane są rurki lub pierścienie. Następnie zostaje założony odpowiednio dobrany drut (łuk) ortodontyczny.

Zakładanie aparatu samoligaturującego, fot. Triclinium
Zakładanie aparatu samoligaturującego, fot. Triclinium

Założenie aparatu zwykłego i samoligaturującego wygląda tak samo, różnicę czyni budowa zamka i własnie z nią związane są różnice w działaniu aparatu.

Na zdjęciu po lewej aparat zwykły, po prawej samoligaturujący:

Aparaty z zamkami ligaturowanymi to typowe, tradycyjne aparaty, jakie najczęściej możecie zobaczyć na ulicy. Charakteryzują je widoczne, często kolorowe gumki, czyli ligatury. Zamek składa się z podstawy i skrzydełek, a drut przebiegający w zamkach jest „trzymany” przez ligatury. Dziś mają one formę wspomnianych już wcześniej gumek, natomiast dawniej popularne były również tzw. krewetki czyli skręcane w kształt kółek cieniutkie druciki (gdy istnieje potrzeba używa się ich do dziś).

gumki do aparatu ligaturowanego, fot. Trcilinium

To, co odróżnia z kolei aparat samoligaturujący, to fakt, że zamki nie wymagają stosowania ligatur, mają bowiem wbudowane specjalne klapki, które trzymają drut.

Aparat samoligaturujący, fot. Triclinium

Z tego względu aparaty te mają sporo zalet w stosunku do aparatów ligaturowanych. Oto najważniejsze z nich:

  • mniejsza bolesność w trakcie leczenia -stosowane łuki maja niższe, przyjazne zębom siły;
  • zamki samoligaturujące są niedużych rozmiarów i są zaokrąglone oraz mniej odstają od zębów (mają bardziej płaski kształt), dzięki czemu są bardziej komfortowe dla pacjenta;
  • leczenie postępuje szybciej, a więc czas leczenia jest krótszy (nawet o kilka miesięcy). Dzieje się tak, ponieważ zastąpienie gumek klapkami w zamkach samoligaturujących powoduje, że siły tarcia są znacznie zmniejszone, co pozwala na płynne, łagodne i szybsze przemieszczanie się zębów;
  • wizyty u ortodonty mogą odbywać się rzadziej (tj. co 6-8 tygodni);
  • lepsza higiena-brak gumowych elementów, które mają tendencję do zatrzymywania płytki nazębnej czy resztek pokarmu, powoduje, że aparaty samoligaturujące są łatwiejsze do oczyszczania.

 

Aparaty samoligaturujące wydają mi się bardzo przydatne w nowoczesnej praktyce ortodontycznej, mają jednak jedną wadę – są droższe niż tradycyjne aparaty ligaturowane.

63 comments

    1. Obecnie pracuję w systemie Damona i cena za 1 łuk tego aparatu w mojej klinice to 2800 zł

  1. Od czego zależy zakładanie pierścieni na zęby trzonowe? Wiem, że niektórzy ludzie je mają, a inni nie. Czy jeżeli nie mam wady zgryzu, jedynie krzywe zęby (będę musiała usunąć 4 przedtrzonowce w górnym i dolnym łuku) będzie możliwość, ze będę musiała to nosić?

    1. O tym czy będą zakładane pierścienie czy rurki na trzonowce decyduje lekarz ortodonta.

  2. Czy aparaty samoligaturujące są w wersji estetycznej? Został mi pokazany jeden egzemplarz ale był bardzo toporny i nieładny…. czy wszystkie takie są?

    1. Najładniesze i nabardziej bezproblemowe oraz bezawaryjne zamki samoligarurujące estetyczne to według mnie zamki Damona.

  3. Witam. Mam zamiar założyć aparat i nie wiem który wybrać , trochę zależy mi na czasie żeby zęby szybciej się wyprostowały to warto wybrać aparat samoligaturujace ?

    1. Ogólnie mówiąc, leczenie aparatami samoligaturującymi przebiega troszkę szybciej, jednak czas leczenia zależy od wady ciężkości wady zgryzu.

  4. Witam. Mam aparat na górnym łuku zebowym ,ale ortodata chce założyć tez na dolnym. Ponieważ mam wadę zgryzu i mam pytanie czy aparat na Dolnym łuku zebowym ma wpływ na górny łuk? I czy jedna gumka ligaturkowa może być na czterech zębach, moje pytanie stąd ze zawsze mam na jednym zebie jedna gumeczke. ..Pozdrawiam

    1. W zdecydowanej większości przypadków leczenie powinno być prowadzone na górnym i dolnym łuku. Na 4 zębach najprawdopodobniej ma pani założony tzw łańcuszek, ale nie jestem pewna nie widząc pani zębów.

    1. Za samoligaturujący? Za górę? Gdzie pani zakładała? Bardzo proszę o info.

  5. Dziecko 9 lat będzie miało aparat stały tylko na zębach 4stałych u gory.Ma bardzo mała szczękę ,boję się czy robię dobrze godząc się na to.Nigdy nie nosiła aparatu.Miala usunięte dwa zęby mleczne (4) u góry.Nie miala czyszczonych zebow a przegląd miała w lutym. Na dole jeden stały ząb jest zupełnie z tyłu a mleczak nie wypada,ale mam na razie skupić się na górnych zębach.CHODZI O KLY ZEBY WESZLY NA swoje miejsca. Czy w takim wypadku stały aparat jest wskazany? Będzie miała metalowy za 1500 zł.

    1. Przed rozpoczęciem leczenia powinna mieć Pani pełne zaufanie do ortodonty. Jaki aparat byłby odpowiedni dla córki mogłabym odpowiedzieć bo zbadaniu jej i jej zgryzu.

  6. Dzień dobry,
    Wczoraj u ortodonty otrzymalam informację, że właśnie aparaty samoligaturujace gorzej jest utrzymać w czystości ze względu na zamki, w których zbiera się brud a nie można ich otworzyć. Czy rzeczywiście tak jest?

    1. To ligatury gumowe są trudniejsze do oczyszczenia (łatwo kumukują płytkę nazębną) niż zamek z klapką (bez gumek). Ja nie mam problemów z otwieraniem zamków.

    1. Aparat cienkołukowy to aparat stały tradycyjny (ligaturowany , stosowane są popularne gumki) jak i aparat samoligaturujący.

  7. Witam,
    Czy jest możliwość, żeby przy założeniu aparatu samoligaturującego, na jednym zębie łuk był na wierzchu? tzn. nie zamknięty w zamku? Oczywiście wiem, że każdy przypadek jest inny, ale pytanie czy spotkała się Pani z takaą metodą leczenia (oczywiście pewnie na następnej wizycie coś na tym zębie się zmieni)? Martwię się trochę mimo zapewnienia przez Panią z rejestracji ortodonty, u którego się leczę, że tak ma być.

    1. Może być tak, że lekarz celowo nie podłączył jednego zęba do łuku.

    1. To zależy. Założenie gumki na zamek samoligaturujący powoduje, że tarcie będzie większe stąd leczenie mniej afektywne w pierwszej fazie prostowania zębów. W kolejnych etapach założenie ligatury może być nawet pomocne, ale to zależy od przypadku, etapu leczenia i decyzji lekarza.

  8. Moja siostra pamiętam, że na początku leczenia miała aparat bez gumek (co strasznie mnie zdziwiło) A chyba po roku już normalnie miała . To oznacza że miała aparat samoligaturujacy czy zwykły tylko po prostu bez gumek ???

    1. Nie wiem jaki aparat miała siostra. Czasem zwykłe zamki są wiązane za pomocą małych metalowych drucików, może takie miała siostra? Gumki (ligatury gumowe) czasem zakłada się też przy zamkach samoligaturujących szczególnie pod koniec leczenia, czasem przy aparacie samoligaturującym stosuje się tez łańcuszek (wygląda to jak połączone ze sobą gumki) Także możliwości jest mnóstwo, jeśli nie widzę zamka to nie wiem jaki to jest typ.

  9. Bardzo pomocny artykuł. Dziękuję. Czy są jakieś konkretne wskazania, kiedy powinno się stosować aparat tradycyjny a nie samoligaturujący?

    1. Nie ma konkretnych wskazań. Generalnie zamek samoligaturujący jest nowszym typem zamka ortodontycznego, aparat taki będzie działał szybciej i z małymi siłami. W tych typach aparatu stosowana jest też inna mechanika, bardziej przyjazna dla zębów z uwagi na to, że stosowane siły są mniejsze.

  10. Dzień dobry,
    Mam dolną szczękę wysuniętą przed przednią, czy aparat samoligaturujący będzie w tym przypadku lepszy niż zwykły ? I czy orientuje się Pani ile takie leczenie może potrwać ? Ponieważ zastanawiam się nad założeniem i chciałabym się zorientować co byłoby najlepsze.
    Pozdrawiam.

    1. Nie da razy odpowiedzieć na pani pytanie bez zbadania i diagnostyki. Każdy pacjent otrzymuje indywidualny plan leczenia po szeregu badań i fotografii.

    2. Dzień dobry!
      Zastanawiam się nad wyborem aparatu. W mojej klinice jest dostępny aparat rodowany oraz samoligaturujacy Damon w tej samej cenie. Jaka jest różnica?

    3. Rodowany – może chodzi o zamki w kolorze złota, jeśli tak są one tradycyjnie ligaturowane.

    1. Może Pani, ale w badaniu MRI głowy mogą wystąpić artefakty. Można je zminimalizować przez:
      – zastosowanie innej płaszczyzny skanowania,
      – zastosowanie innych technik akwizycji obrazu (FSE, turbo, rozszerzenie pasma),
      – unikanie sekwencji gradientowych i FATSAT,
      Techniki te powinna znać osoba wykonująca badanie.

  11. Witam, Mój syn 12 lat po dwóch latach leczenia aparatem zdejmowanym ma mieć aparat stały,
    Ortodonta powiedział, iż najpierw musimy usunąć chirurgicznie ósemki, które są zablokowane przez siódemki, dopiero potem założy aparat stały.
    Mam pytanie czy to jest konieczne, gdyż syn ma 12 lat szczeka rośnie więc może jest to zbędny zabieg.

  12. Witam. Mam tylozgryz. Dość spory, bo paly palec mogę lekko włożyć między dolne a górne zęby. Nie mogę mieć założonego aparatu na dolną szczeke, ze względu na zatrzymany w niej ząb. Czy da się skorygować taką wadę mając tylko aparat na górnych zębach i do tego np.cwiczenia zuchwy?

  13. Na czym polegają kolorowe łuki w systemie Damona? Ma inne działanie niż ten klasyczny łuk? Ortodontka założyła koleżance fioletowy łuk po kilku miesiącach noszenia aparatu.

    1. Nie znam kolorowych łuków w systemie Damona (choć byłam na kilku szkoleniach😊).

  14. Czy to normalne że po pół roku noszenia aparatu ligaturujacego założono mi zamki samoligaturyjace tylko na górnych jedynkach??? Wygląda To dość dziwnie mimo że aparat jest estetyczny.

    1. Nie wiem jaki jest powód takiego dobrania zamków, choć w niektórych przypadkach takie postępowanie może mieć sens. Nie znam pani przypadku. Proszę zapytać swojego ortodonty.

  15. jak nazwać te kolorowe elementy na zamkach (nie chodzi o gumki)? i co jeżeli już po pierwszym myciu dwa z nich mi odpadły i mam czarne kropki na zamkach?

  16. Dzień dobry! Czytałam wiele artykułów i już się gubię … Muszę mieć co roku Nr głowy a chciałabym założyć aparat na zęby . Czytałam, że można na czas badania zdać łuk a zamki zrobić ceramiczne /tytanowe/kryształowe. I tu wszystko super dopóki na jednym z artykułów nie przeczytałam , że tytanowe mogą pokazać artefakty na obrazie a ceramiczne i kryształowe mogą zawierać metal …. W moim przypadku obraz musi być 100% czysty więc jaki materiał jest najbezpieczniejszy? Mam dość duża wadę więc sądzę , że nakładki dyskwalifikuje. Z góry dziękuję.

  17. Czy to normalne że przy aparacie samoligaturujacym ortodonta zmienia naraz jeden zamek na ligaturujacy? Córce ortodontka zrobiła tak na jednej z górnych jedynek.
    Czy praktykuje się zrobienie licówki na zębie w celu „wyrównania powierzchni” jednego zęba do zęba sąsiedniego- po leczeniu ortodontycznym- przed zrobieniem wycisków i założeniem retajnerow? Ortodontka sugeruje że zęby mają delikatnie inne powierzchnie- jeden jest bardziej płaski a drugi zaokrąglony, dlatego sugerowana jest licówka. Inny ortodonta stwierdził że to nie wina powierzchni zęba tylko ząb jest po prostu jeszcze nie ustawiony. Co mam zrobić w takiej sytuacji?

    1. Można zmienić zamek na ligaturowany jak jest taka potrzeba. Tak, po leczeniu ortodontycznym można zmieniać kształt zęba poprzez licówkę lub odbudowę kompozytową.

  18. Witam. Aparat noszę już 1.5 roku. Pierwszy rok nosiłam górę, dopraszamlam się mojego lekarza prowadzącego by założyli mi dół. Po roku udało się. Na górze mam ligarurowe zamki na dole samoligaturujace od pół roku. Założone mam już wyciągi również. Pytanie czy postęp że strony lekarza prowadzącego jest prawidłowy że od 4 miesięcy nie mialam wymienionego drucika prostujacego zeby na górze, jedynie łańcuszek na każdej wizycie co 4 tyg. cala uwaga skupia się na dolnej partii uzębienia, zamki mam tak zabrydzone A ortodonta tzn asystentka nie śmie nawet ich oczyścić z braku czasu. Lekarza prowadzącego widzę co 3 wizytę. Troszkę mnie to irytuje. Ale skoro stosuje już wyciągi możliwe że jestem blisko końcowego etapu leczenia?

  19. Witam, aparat noszę już ponad rok i dzisaj wychodząc od ortodonty, niestety dopiero w domu, zauważyłam że na jedynce u góry nie mam naciągnietej ligarury na prawe górne „skrzydełko”. Założone mam na 3 na 4 skrzydełkach. Wygląda to trochę nieestetycznie. Z racji tego że mieszkam bardzo daleko od mojej ortodontki, nie mam jak i kiedy do niej pojechać.
    Nie wiem czy to ma tak być, czy po prostu mi się to zsunęł i mogę sobie to sama poprawić.
    Prosze o odpowiedź

    1. Gumki, czyli ligatury zakłada się tylko w aparacie tradycyjnym. W aparacie samoligaturującym jak sama nazwa wskazuje są niepotrzebne.

  20. Dzień dobry – niebawem zakładam aparat samoligaturujacy się ale waham się pomiędzy estetycznym a metalowym. Podobno ceramiczny wydłuża czas leczenia o około 30%. Mam 45 lat i będzie to moj drugi aparat w życiu 🙂
    Jaka jest Pani opinia? Czy ceramiczny faktycznie wydłuża leczenie?
    Oraz – czy ceramiczny przyjmuje kolory jedzenia (kurkuma, zakwas z buraków – używam bardzo często i nie chciałabym mieć żółto-zielonych zamków).
    Będę wdzięczna za Pani zdanie.

    1. Zamki ceramiczne nie wydłużają czasu leczenia. Zamki też nie przebarwiają się mocno, najbardziej przebarwiają się gumowe ligatury.

  21. Witam,
    Za dwa tygodnie mam zaplanowane złożenie apartau stałego samoligaturującego. Zastanawiam się czy wybrać estetyczny kryształowy clarity sl czy smartclip metalowy. Czy mogę prosić o wady i zalety obu typów aparatów samoligaturujących:metalowego i kryształowego?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *