Czy wiecie, że dbając o prawidłowy rozwój zgryzu dziecka we wczesnym dzieciństwie, możemy wpływać nie tylko na dobry wygląd jego uśmiechu, ale też twarzy i ogólne zdrowie?

Wszyscy rodzice wiedzą, że ortodonta leczy wady zgryzu i prostuje zęby, natomiast nadal mała jest świadomość tego, że leczeniem ortodontycznym możemy wpływać także na proporcje i ładny wygląd twarzy, a co ważniejsze poprawiać zdrowie dziecka patrząc w szerszej perspektywie.

Każdy z nas urodził się z pewnym potencjałem wzrostu twarzoczaszki. Prawidłowo rozwinięte szczęka i żuchwa oraz szerokie łuki zębowe, nie tylko gwarantują w późniejszych latach odpowiednie pomieszczenie wszystkich zębów stałych i pełny szeroki uśmiech, ale też znacznie obniżają ryzyko zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych, problemów z napięciem mięśni karku i twarzoczaszki, zaburzeń oddechowych w tym bezdechów sennych oraz trudności z wymową.

Ładnie rozwinięta szczęka powoduje ładnie ukształtowane policzki i okolicę podoczodołową, a z profilu twarz, która nie jest „spłaszczona”. Szczęka stanowi bowiem środkowe piętro twarzy. Jest to kość parzysta czaszki (składa się z prawej i lewej części, które są z połączone szwami) i ona determinuje wygląd nosa, policzków, okolic podoczodołowych oraz okolicy podnosowej. Za rozwojem szczęki podąża z kolei rozwój żuchwy, która odpowiada za wygląd bródki.

Wczesne leczenie ortodontyczne to leczenie przyczynowe, skupione na wychwytywaniu czynników środowiskowych i ich eliminacji, które zaburzają prawidłowy rozwój szczęki i żuchwy.

Uczulam więc rodziców na to, aby obserwowali swoje dzieci i reagowali, gdy:

• chodzą z otwartą buzią i/lub oddychają przez usta
• chrapią w nocy
• cierpią na chroniczne zapalenie górnych dróg oddechowych
• mają przerośnięty trzeci migdał
• są alergikami
• mają dysfunkcje połykania i gryzienia
• mają wadę wymowy
• zauważamy asymetrię w twarzy/bródce

Są to bowiem czynniki, które wpływają na wykształcenie się złej postawy jamy ustnej, prowadzącej do nieprawidłowego rozwoju szczęki i żuchwy, zwężenia dróg oddechowych i w konsekwencji  nieestetycznego rozwoju twarzoczaszki.

Widząc u  małego dziecka takie niepokojące sygnały, warto udać się na wizytę kontrolną do ortodonty zajmującego się leczeniem wczesnym, który odpowiednio pokieruje terapią. Kluczem w takim przypadku jest leczenie interdyscyplinarne. Terapia obejmuje więc pracę na wielu poziomach i często ze wsparciem kilku specjalistów.

W zależności od indywidualnego przypadku dziecko może wymagać opieki alergologicznej, laryngologicznej czy fizjoterapeutycznej, po to  aby jak najszybciej i skutecznie wyeliminować czynniki wpływające na to, że nie może prawidłowo oddychać i domykać ust.

W obszarze działań, jakim jest terapia ortodontyczna mamy możliwości leczenia szczękowo-ortopedycznego, które zmienia na korzyść anatomię kości poprzez jej poszerzanie. Z uwagi na to, że u dzieci rozwój szwów kostnych nie jest jeszcze zakończony, takie procedury są łatwe i szybkie do przeprowadzenia. Ekspansja szczęki nie jest jednak remedium na całe zło. To, że mamy szerokie i płaskie podniebienie, uzyskane w trakcie leczenia aparatem nie sprawi, że dziecko zamknie usta i położy język na podniebieniu samoistnie. To wymaga pracy w zespole dziecko – rodzic – terapeuta i wykonywania ćwiczeń na co dzień.

Napięcie mięśniowe w jamie ustnej i pozycja spoczynkowa języka, determinują wzrost twarzoczaszki  i rozwój łuków zębowych u dziecka. Dlatego nawet, jeśli aparatami poszerzymy szczękę, ale mięśnie będą dysfunkcyjne i nie będą w równowadze, nadal te nieprawidłowości będą oddziaływać na kości.

W świecie ortodontów znane jest powiedzenie „mięśnie zawsze wygrywają!”, bo to ich nieprawidłowa postawa i funkcja psuje naszą pracę. Tu jest też odpowiedź na pytanie, dlaczego o dorosłych pacjentów jest tak dużo problemów z nawrotem wady po leczeniu aparatami stałymi i dlaczego dorośli powinni nosić retencję całe życie, jeśli chcąc zachować efekt leczenia.

Dzieciństwo zdarza się tylko raz Warto w tym okresie zadbać o to, co możemy zrobić, gdy biologia nam sprzyja. W późniejszym wieku w prostych wadach zgryzu i  nieprawidłowościach poprawimy aparatem ustawienie zębów wpływając na estetykę i uśmiech, w poważniejszych – wymagane jest wsparcie mikroimplantami lub zabiegami chirurgicznymi,.