Zapraszam Was do cyklu wpisów o rodzajach wad zgryzu. Tyłozgryz jest jedną z najczęściej występujących wad zgryzu w naszej szerokości geograficznej. Stanowi ona ok. 45 proc. wszystkich wad występujących w naszej populacji.
Wady zgryzu można podzielić ze względu na kierunek przestrzenny, w którym się rozwijają, na: poprzeczne, pionowe (góra-dół) lub strzałkowe (przednio-tylne). Tyłozgryz zalicza się do tego ostatniego rodzaju. Dokładniej jest to wada, w której dolny łuk zębowy jest za bardzo cofnięty w stosunku do łuku górnego.
Tyłozgryz generalnie jest rozpatrywany w kategorii problemu zębowego, ale należy pamiętać, że bardzo często towarzyszy mu problem szkieletowy. Oznacza on, że żuchwa może być nieprawidłowych rozmiarów lub w nieprawidłowej (cofniętej) pozycji w stosunku do szczęki. Zidentyfikowanie tego problemu jest bardzo ważnym elementem diagnostyki, bo determinuje dalsze postępowanie lecznicze.
Wracając do problemu zębowego, jakim jest tyłozgryz obserwuje się często dwojakie ustawienie górnych siekaczy. Mogą one być wychylone lub przechylone do wnętrza jamy ustnej.
Jeśli zęby przednie górne (siekacze) są wychylone, znajdują się wówczas znacznie przed zębami dolnymi i występuje tak zwana szpara przednio – tylna. Jeśli przerwy nie ma, siekacze górne są zazwyczaj przechylone.
Tyłozgryz można podzielić również na częściowy i całkowity:
- tyłozgryz całkowity występuje, gdy cały łuk zębowy dolny jest cofnięty w stosunku do górnego;
- tyłozgryz częściowy polega na wystąpieniu szpary przednio-tylnej, czyli przerwy między przednimi górnymi, a dolnymi siekaczami. Jest to więc nieprawidłowe ustawienie tylko przednich zębów, natomiast zęby boczne są ustawione prawidłowo.
Najbardziej zaawansowaną formą tego rodzaju wady zgryzu jest retrogenia, czyli tyłożuchwie morfologiczne. To poważna szkieletowa wada zgryzu, w której dochodzi nie tylko do zahamowania doprzedniego wzrostu żuchwy, ale dodatkowo często występują też zmiany w jej budowie, jest ona za mała w stosunku do szczęki, a jej ruchy doprzednie mogą być ograniczone. Tak nasilona wada może się rozwijać na skutek upadku na brodę we wczesnym dzieciństwie i uszkodzenia w stawie skroniowo-żuchwowym, gdzie znajdują się główne ośrodki wzrostu żuchwy, ogólnoustrojowego zakażenia, które atakuje również stawy skroniowo-żuchwowe (np. w przebiegu sepsy) lub są składową poważnych wad genetycznych (np.zespół Pierre-Robin’a)
Jak tyłozgryz objawia się w rysach twarzy?
W rysach twarzy tyłozgryz objawia się cofnięciem bródki, pogłębieniem bruzdy wargowo-bródkowej i wywinięciem wargi dolnej.
Objawy retrogenii są znacznie poważniejsze. U pacjenta w profilu żuchwa jest jeszcze bardziej cofnięta, bródka spłaszczona, a dolny odcinek twarzy – wydłużony. Pacjenci mają tzw. ptasi profil.
Jak powstaje tyłozgryz?
Czynniki powstawania tyłozgryzu/tyłożuchwia mogą być różne. Najczęściej są to czynniki środowiskowe, ale mogą być one również dziedziczne.
U dzieci tyłozgryz powstaje najczęściej na skutek czynników środowiskowych, czyli zaburzeń postawy jamy ustnej (oral posture) i funkcji oraz szkodliwych nawyków takich jak:
- przedłużone ssanie smoczka;
- ssanie palców i zasysanie wargi dolnej;
- długie i częste karmienie butelką;
- a przede wszystkim stale otwarta buzia i brak możliwości kształtowania się właściwej pozycji języka to znaczy na podniebieniu (ustny tor oddychania).
Ustny tor oddychania powoduje, że język znajduje się w dolnej pozycji jamy ustnej zamiast wywierać lekki nacisk na podniebienie, co kształtuje prawidłowo szczękę. Z tego samego powodu żuchwa rosnąc, wykonuje ruch do tyłu i do dołu zamiast do przodu, co predysponuje do rozwoju jej dotylnego ustawienia.
Leczenie tyłozgryzu
Postępowanie kliniczne musi być poprzedzone dokładną diagnostyką, analizą rysów twarzy pacjenta, jego uzębienia, wykonaniu modeli wycisków, zdjęć rentgenowskich, fotografii twarzy i przeprowadzeniu dokładnego wywiadu. Na tej podstawie ortodonta ocenia, jakie jest podłoże tej wady zgryzu.
W ustalaniu planu leczenia bardzo ważny jest również wiek pacjenta. Inaczej podchodzi się do leczenia pacjenta, u którego zakończył się już okres wzrostu. W jego przypadku modyfikacja i modelowanie wzrostu szczęki jest już mocno ograniczone. U 6-7 letniego dziecka, które ma tyłozgryz i cały czas są rośnie leczenie będzie miało bardziej naturalny i łatwiejszy przebieg.
U dzieci, u których najczęstszymi czynnikami wystąpienia tyłozgryzu są zaburzenia postawy i funkcji w zakresie jamy ustnej i/lub nieprawidłowe nawyki, leczenie zaczynamy przede wszystkim od wyeliminowania tych przyczyn. Powinno to być leczenie zespołowe. Mały pacjent w zależności od potrzeby powinien być pod opieką ortodonty, laryngologa, alergologa, logopedy, fizjoterapeuty, mioterapeuty itp. Należy ocenić, które czynności są zaburzone i skierować dziecko do odpowiednich specjalistów. Aby leczenie było jak najbardziej efektywne, leczenie ortodontyczne powinno być składową całego postępowania. Rolą ortodoncji najczęściej jest w tym przypadku poszerzanie łuków zębowych, normalizacja postawy języka i nauka oddychania przez nos.
U dorosłych, u których ten rodzaj wady zgryzu jest już rozwinięty i utrwalony, postępujemy inaczej. Nie mamy już możliwości zapobiegania dalszemu rozwojowi tyłozgryzu i sterowania dalszym wzrostem szczęki i żuchwy. Możliwości leczenia w tym przypadku są uzależnione od nasilenia tyłozgryzu i współwystępowania również składowej szkieletowej. Jeśli jest duża dysproporcja między szczęką, a żuchwą, która jest za mała i ustawiona za bardzo do tyłu, jedynym rozwiązaniem może być chirurgiczne leczenie ortognatyczne wspomagane leczeniem ortodontycznym aparatami.
Innym rodzajem postępowania jest usunięcie stałych, górnych zębów (najczęściej czwórek). Postępując zgodnie z tą metodą uzyskamy prawidłowe ustawienie zgryzu, ale niestety może mieć ono niekorzystny wpływ na wygląd twarzy i uśmiechu. Jest to tzw. kamuflaż ortodontyczny. Takie metody są nadal praktykowane i w klasycznej ortodoncji uznawane za prawidłowe, jednak osobiście nie jestem ich zwolenniczką. Usuwanie zdrowych zębów, powoduje dodatkowo niepotrzebne zwężenie łuku zębowego, co ma negatywny wpływ na wygląd uśmiechu i zmniejszenie miejsca potrzebnego dla prawidłowej pozycji spoczynkowej języka.
Kolejną metodą leczenia dorosłych pacjentów z tyłozgryzem może być dystalizacja zębów. Polega ona na przesunięciu górnych bocznych zębów w tył, w celu dopasowania łuków zębowych do ich prawidłowej relacji.
Gdy wada spowodowana jest zbyt dotylnie ustawionym łukiem zębowym dolnym i/lub dotylnie ustawioną żuchwą leczenie może polegać na jej wysunięciu.
Istnieje wiele metod leczenia tyłozygryzu, a każdy pacjent musi być traktowany indywidualnie. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, jak leczyć dziecko, a jak dorosłego. Wybór właściwego postępowania zależy od przyczyny powstania wady i wielu innych czynników. Niestety, u dorosłych leczenie tyłozgryzu jest trudne i przy dużym nasileniu wady często może być kompromisowe.
Dziękuję za przystępne wytłumaczenie problemu. Niestety, kiedy leczyłam tyłozgryz, mój lekarz nie był aż tak wylewny. Całe szczęście na tyle miałam oleju w głowie, a ortodonta nie naciskał, więc czwórki na górze i dole zostały, bo co mi tam po ideale, wolę mieć własne zdrowe zęby, a nie ich brak lub sztuczne licówki.
Cieszę się, że mogłam pomóc.
Dzień dobry, moja córka ma tę wadę zgruzu. Najprawdopodobniej jest ona dziedziczna, gdyż występuje także u męża, dodatkowo mamy do czynienia też z 3 migdałkiem. Jesteśmy pod opieką ortodonty, która oznajmiła nam, że tyłozgryzu nie da się całkowicie wyeliminować. Czy to prawda?
Nie jest to prawda.
Dziękuję bardzo za artykuł. Mam także pytanie, do jakiego wieku/do ilu miesięcy po urodzeniu powinno się wyrównać tyłożurzwie u niemowlaków? Do jakiego specjalisty należy się zgłosić po upływie tego czasu?
W 6-7 rż. przy sprzyjających warunkach czyli dobrze rozwiniętej szczęce dochodzi do tzw rzeczywistej rotacji żuchwy u jej wysunięcia .
Mój maluszek skończył 6 miesięcy, w 2 miesiącu życia neurologopeda stwierdziła tyłożuchwie . Kiedy warto udać się na konsultację u ortodonty?? (wada nie wycofała się, pomimo masaży, odpowiedniego karmienia i układania główki)
Na konsultację wybieramy się w 6-7 rż.
Czy jeśli żuchwa w okresie wzrostu ma tendencje do dalszego cofania się, badania wykazują, że cały czas się cofa, czy można to zatrzymać? Czy można coś na tym etapie zrobić? Czy należy czekać do zakończenia rozwoju i poddać dziecko operacji dwuszczekowej?
Witam, mój synek, który ma 5 miesięcy odziedziczył po mnie tyłozgryz :(. Chciałabym, aby został odpowiednio leczony, tak, aby wadę skorygować już w dzieciństwie. Kiedy powinnam zgłosić się z synkiem do ortodonty lub innych specjalistów? Perspektywa czekania do 6-7 lat trochę mnie przeraża, czy można już na wcześniejszym etapie wdrożyć leczenie? Obserwuję, że dziecko zasysa dolną wargę i ma często otwartą buzie, czyli ma ustny nieprawidłowy tor oddychania… co można zrobić na tym etapie?
Udać się na konsultację do fizjoterapeuty i logopedy.
Jestem początkującym logopedą i wysłałam chłopca sepleniacego miedzyzebowo z zaburzonymi funkcjami prymarnymi na konsultację ortodontyczną ortodonta potwierdził tylozgryz i stwierdził, że leczenie będzie można zacząć, wtedy gdy wyjdą szóstki. Wróciła do mnie informacja, którą w zasadzie sama znałam. Moje pytanie jest takie, bo ja nie mogę czekać na zęby, muszę przedsięwziąć jakieś działania, czy wystarczy jak będę pracowała nad torem oddechowym, połykaniem i pozycja spoczynkową, czy mechanizm działania jest inny?
Witam
Mój 6 miesięczny synek odziedziczył po mnie tylozgryz. Widzę, ze zasysa dolna wargę i ma często otwarta buzie. Czy jest możliwe wdrożenie fizjoterapii lub innych form leczenia na tak wczesnym etapie lub za pare miesięcy, aby wdrożyć dobre nawyki? Czy można rozpocząć leczenie wcześniej niż w wieku 7 lat? Kiedy najlepiej? Czy jest szansa, ze wadę te można skorygować poprzez noszenie aparatu w dzieciństwie tak, aby unikać operacji gdy dziecko zakończy fazę wzrostu ? Jakie postępowanie doradziła by Pani doktor?
Udać się na konsultację do fizjoterapeuty i logopedy.
Niestety ale mam tyło zgryz, pamiętam jak byłam na wizycie u ortodonty dawno temu jak byłam dzieckiem ortodonta powiedział mi że musiałabym usunąć właśnie czwórki lub poczekać aż będę mieć już całkowicie utworzony profil szczęki, wtedy niestety sama nie mogłam zdecydować i rodzice wybrali że nie będę usuwać czwórek, dostałam aparat który zakładałam tylko na noc. Niestety nic to nie dało, teraz jestem dorosłą kobietą i martwię się że nie będzie można nic z tym zrobić, a ta wada nie tylko utrudnia wygląd to jeszcze zęby mam słabe oraz boję się że moja broda już taka zostanie, cały czas mam ją napiętą.
Mam głęboki tyłozgryz. Byłam konsultowana ortodontyczne i Lekarz Ortodonta zasugerował, że naprawienie mojej wady może spowodować zapadnięcie się warg i spowoduje to postarzenie całej twarzy mimo prostych zębów. Nie proszę o diagnozę a jedynie wskazówkę czy są jakieś metody obrazowania 3D całej twarzy i zmiany jej rysów w trakcie leczenia ortodontycznego? Wiem, że jest dostępne komputerowe obrazowanie 3D zmiany położenia zębów podczas leczenia ale chodzi mi o całą twarz i rysy. Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam 🙂
Nie zajmuję się obrazowaniem 3D.
Czy dziecko, które ma tyłozgryz zębów mlecznych, będzie miało taką samą wadę, gdy żeby będą stałe?
Trudno odpowiedzieć na to pytanie bo zgryz cały czas się rozwija i rozwój zależny jest od wielu czynników.
Chciał opowiedzieć o swoim przypadku mam 34 lata i bardzo pogłębiony tyłozgryz. Od dwóch lat jestem pod opieką ortodonty oraz chirurga twarzowo- szczękowego w 2022 roku mam mieć operację na skorygowanie wady. Bardzo się jej obawiam, zważając na to że ogólnie będę starsza oraz że to będzie moja 8 operacja w życiu. Mam świadomość, iż po każdy zabiegu mogą wystąpić komplikacje , ale ogólnie jestem przerażona, ponieważ to dzieje się na twarzy. Czy zna Pani osoby dorosłe, które taki zabieg przeszły ? I czy wszytko skończyło się dobrze
Dzień dobry
Czy stosowanie u osoby dorosłej dystalizacji (bez operacji) również musi wiązać się ze stosowaniem kamuflażu?
Pozdrawiam
Joanna
Urodziłam bliźniaki, wiadomo dzieci miały ciaśniej w brzuchu. Jeden syn urodził się z cofniętą bródką, którą mechanicznie da się wysunąć jednak obecna pozycja jest dla niego wygodniejsza. Syn ma 18msc, jesteśmy pod opieką neurologopedy, fizjoterapeuty i ortodonty. Ten ostatni zalecił stosowanie trainera (rozmiar infant), ale ciężko mi sobie wyobrazić jak mam go włożyć dziecku do buzi. Słyszałam o metodzie przez sen. Zastanawiam się czy w to brnąć już teraz czy poczekać aż dziecko podrośnie. Czy ma Pani jakieś doświadczenia z przyzwyczajaniem dziecka do trainera? Jakieś sprawdzone metody?
Chciałabym wrócić do wątku z wadą– tyłozgryzu, tyłożuchwia. Chętnie udała bym się do Pani na konsultację, ale do Warszawy mam ponad 400 km… mam dosyć dużą wadę, pani ortodonta powiedziała, że takie wady usuwa się operacyjnie. Aparat noszę półtora roku na górnym łuku i rok na dolnym. Zęby się ustawiły równo w łukach, ale nadal jest bardzo duża różnica w zakresie tylozgruzu. Pani doktor uważa, że wyrwanie czwórek w górnym łuku pomoże, ale nie da gwarancji. Wydłuży się jednak leczenie z planowanych dwóch lat do 3.5 na górnym łuku. Nie wiem czy po takim czasie leczenie to dobra decyzja? Dodam, że mam 41 lat…
Czy w przypadku leczenia tyłozgryzu u 9 letniego dziecka, prawidłową kolejnością jest wpierw poszerzanie górnego łuku zębowego płytką Schwarza ? Siekacze górne nie są przechylone, zęby są równe. Obawiam się że spowoduje to diastemę u dziecka. Proszę o opinię
Witam, mam 38 lat i mam tylozgryz. Byłam u dwóch ortodonta. Jeden zaproponował mi usunięcie zębów aparat prostujacy. A drogi ortodonta aparat carriere motion A następnie aparat prostujacy. Nie chciałabym wyrywać zębów ale nie znam nikogo kto by carriere motion nosił. Czy ma Pani opinie na ten temat?
Witam, mam 20 i niestety choruję na to. Jaki jest koszt leczenia? Zwykły aparat wystarczy czy może potrzebuję operacji?
Ja niestety dałem się namówić na kamuflaż(tyłozgryz) i bardzo żałuje. Mam 35 lat, jestem w trakcie drugiego roku leczenia i jestem załamany, bo efekt nie podoba mi się wcale. Nic nie zostało zakamuflowane, a wręcz mam wrażenie, że jeszcze bardziej jest widoczne. Najgorsze w tym wszystkim jest to, że przez takiego konowała straciłem dwa lata, bo czasu mi nie zwróci, a przez większość swojego życia miałem kompleksy i jak w końcu się udałem do ortodonty i chciałem zrobić to dobrze, to ten mi fatalnie doradził…
Nie za bardzo zrozumiałam, czyli, że tylozgryz,który jest tylko z przodu zębów u dorosłych można normalnie skorygować aparatem ? Bo mam taką wadę,myslalam,se moim problemem są tylko krzywe jedynki Góra dół a okazalo sie,ze jest to tez wada tylozdryzu. Proponują mi aparat samoligaturujacy, bo ze zwykly metalowy na gumkach niby nie da rady tej wadzie ? różnica w cenie jest 3tys zł wiec nie chciałbym się dać naciągnąć. Lub zeby aparat nie przestawił mi tej wady
Caly czas myslalam ze dziecko musi skonczyc 10 lat by moglo nosic aparat. Teraz juz wiem ze za dlugo czekalam. Moja corka ma 10 lat i ma tylozgryz spowodowany dlugo trwalym ssaniem z butelki oraz upadkiem na brode. Jak dlugo moze trwac proces naprawy u 10 latki, i czy w ogole nie jest za pozno?
Mam pytanie, czy mogla by Pani zasugerować np jakieś takie codzienne czynności u niemowlaczka by juz teraz wdrożyć leczenie tyłozgryzu? Np odpowiednie spanie, ułożenie glowki, a może karmienie piersią w odpowiedni sposób? Co kolwiek
Dzień dobry, czy u dziecka 10letniego ze stałymi jedynkami i dwójkami da się wyleczyć tylozgryz metodą nakładek invisalign? Byłam na konsultacji i doktor zaleciła taką metodę jako korzystniejszą niż aparat tradycyjny. Zastanawiam się czy jest możliwość wyleczenia takiej wady metodami na NFZ gdyż nie ukrywam koszt jest duży , a mam obawy czy po nakładach i tak nie trzeba będzie aparatu stałego gdy wyrosną pozostałe zęby stałe. Będę wdzięczna za opinię.
witam , wieku 16 lat zauważyłem że moją żuchwa jest cofnięta co powoduje efekt ptasiego profilu , przeglądając stare zdjęcia na których miałem 10 -11 lat mój profil był bardzo ładny a żuchwa była wyrazista i napewno nie było tam cofnięcia , byłem na rtg u ortodonty i nie stwierdził wady zgryzu ani nieprawidłowego rozwoju szczęki .
Teraz mam 20 lat i cofnięcie jest okropne lecz gdy wysuwam dolną szczękę mój profil powraca do normay ale tak nie da się funkcjonwać gdyż ból stawów skroniowych staje się z czasem uciążliwy , podczas jedzenie czuję tak jakby strzykanie w szczęce , byłem u różnych lekarzy i każdy lekceważył moje doniesienia , problem ten jest dla mnie uciążliwy i jest moim największym kompleksem , patrząc na ceny operacji która wynosi prawie 30 tyś zł chce mi się płakać , czy mógłbym się skontaktować z panią , bardzo mi zależy by ktoś z nowoczesnym podejściem pomógł mi się nakierować co dalej , już mam dość tracenia pieniędzy na wizyty które nic nie wnoszą i nikt nic konkretnego nie doradził , raz usłyszałem że powinienem udać się do psychologa gdyż mogę mieć zaburzenie zwane dysmorfobią co jest totalnie wyrwane z kosmosu , jest szansa na skontaktowanie się mailem , wysłałbym zdjęcia profilu z różnych lat
Witam! Córka ma zdiagnozowany tyłozgryz, mam pytanie odnośnie zastosowania aparatu bioblock ( wiek 8 lat) jak długo nosi sie aparat, co ile się go wymienia i w jakich cenach kształtuje się leczenie. Pozdrawiam
Dzień dobry, 6 letni syn miał krótkie wędzidełko języka, plastyka wędzidełka została wykonana. Syn jest pod opieką logopedy. Jest również zapisany do ortodonty, ponieważ najprawdopodobniej będzie potrzebny rotator/ekspander do wąskiego podniebienia. Logopeda podejrzewa również tyłozgryz. Niestety przed wizytą u ortodonty musiał mieć wyrwaną mleczną dolną czwórkę. Ostatnio dowiedziałam się, że pewnie będzie musiał mieć założony utrzymywacz przestrzeni po tej czwórce. Od wyrwania do wizyty u ortodonty minie 46 dni. Czy to nie za długo? Czy starać się o przyspieszenie wizyty. Nie ukrywam,że zależy mi na wizycie u konkretnego ortodonty.
Przed wyrwaniem miał wykonany pantomogram. Czy po wyrwaniu należy zrobić kolejne aktualne zdjęcie bez czwórki? Czy wykonanie 2 zdjęć w ciągu 2,5 miesiąca jest bezpieczne dla 6latka?
Dziękuję, Anna
Witam. Moja 8 letnia córka ma tyłozgryz. Nosi aparat wyposażony w regulację na obie szczęki. Kazano nam rozkręcać co 10 dni tylko górną część. Czy to prawidłowo ? Czy taki aparat nie powinien być rozkręcany jednocześnie ? Boję się że tym aparatem zamiast jej pomóc to zaszkodzę