Kolor oczu i np. wzrost są zapisane w naszym DNA. Czy tak samo jest z wadami zgryzu? Co zrobić kiedy pewien jej rodzaj mam ja i kilka osób z najbliższej rodziny. Czy to znaczy, że moje dzieci też będą ją miały? Czy można temu zapobiec?

Niektóre wady zgryzu rzeczywiście są dziedziczne, inne nabywamy w wyniku zaistnienia czynników środowiskowych. I tu nasuwa się pytanie czy mama, tata też nie byli pod wpływem takiego czynnika (przykładowo oddychanie przez usta) jak obecnie ich dziecko.

Nie bez znaczenia ma też epigenetyka, na którą ostatnio nauka zwraca coraz więcej uwagi. Ten dział nauki zajmuje się badaniem aktywności genów, których ekspresja może się zmienić pod wpływem czynników zewnętrznych i te zmiany mogą być dziedziczone w kolejnych pokoleniach.

Mimo wpływów dziedzicznych najlepszą drogą do tego, aby nasze dziecko miało piękne, proste zęby i proporcjonalną twarz jest profilaktyka od najmłodszych lat, a nawet dni jego życia:

• u noworodka zwracamy uwagę na budowę wędzidełka języka i wargi górnej. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą komplikować karmienie piersią, a nawet spowodować przedwczesne ukończenie karmienia. Czyli już na starcie dziecko może być pozbawione czynnika, które bardzo pozytywnie wpływa na rozwój twarzy i szczęk;
• od urodzenia pilnujemy tego, by dziecko miało zamkniętą buzię, gdy nie je, ani nie używa jej do artykulacji. To bardzo ważne, ponieważ nieprawidłowy tor oddychania przez usta jest jedną z głównych przyczyn rozwoju wad zgryzu;
• z tych samych przyczyn wzmacniamy odporność dziecka, aby uniknąć przewlekłych stanów zapalnych nosa, zatok i górnych dróg oddechowych, które utrudniają oddychanie przez nos. Nie przegrzewamy malucha i regularnie wychodzimy z nim na świeże powietrze;
• bardzo ważna dla rozwoju zgryzu jest również dieta. Po 6 miesiącu życia wprowadzamy pokarmy metodą blw, czyli najlepiej w formie stałej. Pociechom, które potrafią już samodzielnie siedzieć możemy podać jabłko czy marchewkę w kawałku do pochrupania. To wzmacnia mięśnie i kształtuje zgryz. Używanie smoczka ograniczamy do niezbędnego minimum a po pierwszym roku życia rezygnujemy z butelki;
• bardzo ważne jest dbanie o higienę jamy ustnej od urodzenia i jeśli to jest konieczne leczenie próchnicy zębów mlecznych nie doprowadzając do ich przedwczesnej utraty. Przedwczesna utrata zębów mlecznych powoduje niedorozwój łuków zębowych, zwężenie szczęki, a w przyszłości możemy się spodziewać braku miejsca dla zęba stałego.

Stosowanie się do powyższych zasad na pewno wspomoże prawidłowy rozwój dziecka i może uchronić go przed rozwojem wady zgryzu, nawet tej, która manifestuje się u innych członków rodziny. A jeśli nie uda się jej całkowicie uniknąć, to na pewno będzie ona mniej nasilona i dzięki temu w odpowiednim wieku łatwiej będzie ją leczyć ortodontycznie.