Seplenienie jest jednym z najczęściej występujących rodzajów zaburzeń mowy. Bardzo często dotyczy małych dzieci, które dopiero uczą się mówić. To jak kilkulatek układa do poszczególnych głosek język i wargi jest niewątpliwie związane z rozwojem jego szczęki i żuchwy, a występujące dodatkowo wady zgryzu nie będą sprzyjały terapii seplenienia międzyzębowego. Dlatego właśnie bardzo często u takich maluchów wskazana jest współpraca na linii logopeda-ortodonta, o czym wraz z Magdaleną Rybką mówiłam ostatnio w programie „Pytanie na śniadanie”.

Okazuje się, że obserwując już nawet u 2-3 latka wsuwanie języka miedzy zęby, nie należy tego bagatelizować! Logopeda Magdalena Rybka na antenie TVP2 uczuliła wszystkich rodziców, że nie ma bowiem czegoś takiego jak seplenienie rozwojowe. Nawet tak małe dzieci wymagają już obserwacji procesu rozwoju mowy i ewentualnych konsultacji specjalistycznych, ponieważ może to oznaczać „wchodzenie” w wadę wymowy.

Rola prawidłowej pozycji spoczynkowej języka

Obie natomiast podczas programu zwróciłyśmy uwagę na to, że kluczową rolę w wymowie i prawidłowym rozwoju zgryzu odgrywa język! To on jest punktem wspólnym zaburzeń w obu tych zakresach, które bardzo często występują równolegle. Prawidłowa pozycja spoczynkowa języka wpływa na odpowiedni wzrost szczęki i żuchwy, który warunkuje najbardziej optymalne ich ułożenie względem siebie i właściwe pomieszczenie w przyszłości wszystkich zębów stałych. Jeżeli położenie języka z spoczynku, a więc gdy dziecko nie mówi, nie je i ma zamkniętą buzię jest zaburzone, to najczęściej będzie występować u malucha wada wymowy i będzie stopniowo rozwijać się również wada zgryzu. Dlatego właśnie w terapii jednym z pierwszych kroków powinno być wypracowanie prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, która jest przyczyną pojawiających się dysfunkcji.

Czy wady zgryzu mogą mieć wpływ na seplenienie?

Oczywiście logopeda u sepleniącego malucha sam może starać się uczyć go prawidłowej postawy spoczynkowej języka. Jeśli jednak u dziecka występuje zwężenie szczęki, będzie mu bardzo trudno to uzyskać, ponieważ u takiego pacjenta  na język nie ma miejsca na podniebieniu, aby tę prawidłową postawę uzyskać. Wtedy właśnie do gry wchodzi ortodonta, który jest w stanie u współpracującego małego pacjenta uzyskać szerokie łuku zębowe, a to oznacza szerokie i płaskie podniebienie.

Jakie są najczęstsze wady zgryzu, przy których dziecko sepleni?

Seplenienie najczęściej współwystępuje przy zgryzach otwartych, w których zęby przednie górne i dolne nie stykają się ze sobą. Język wówczas najczęściej wsuwa się podczas wymowy w występującą szczelinę między zębami. Niektóre głoski do ich prawidłowej wymowy wymają połączenia wszystkich zębów. Jeśli więc wada zgryzu nie pozwala im na to, nie ma także takiej możliwości, aby wymowa była prawidłowa.

Problem seplenienia pojawia się również przy występowaniu głębokich tyłozgryzów i przodozgryzów, gdzie występuje tzw. szpara przedniotylna między zębami przednimi górnymi a dolnymi, gdzie zęby przednie są za bardzo wysunięte do przodu lub tylnie do tyłu (szpara występuje w płaszczyźnie poziomej). Nie ma więc prawidłowego zetknięcia zębów górnych z dolnymi, co również może przyczyniać się do nieprawidłowej wymowy.

Jak ortodonta współpracuje z logopedą w kwestii terapii seplenienia i dlaczego jest to ważne?

Niestety, najczęściej jest tak, że jeśli dziecko wymaga terapii u logopedy, to bardzo prawdopodobne jest, że powinno być ono również leczone ortodontycznie. Obie z Magdą przyznajemy, że współpraca na linii logopeda-ortodonta jest często bardzo ważna, dlatego ja mając pacjenta z wadą wymowy, kieruję go równolegle na leczenie logopedyczne. Natomiast wielu logopedów obserwując wadę zgryzu i stając przed trudnościami w zakresie wypracowania pozycji spoczynkowej języka i prawidłowej wymowy, przysyła takie dzieci do mnie. Ta współpraca inicjowana jest więc obustronnie i najlepiej, jeśli jest wzajemnie konsultowana przez obu specjalistów, tak aby przyniosła holistyczne, jak najlepsze efekty.

Zapraszamy również do obejrzenia programu online z naszym udziałem

https://pytanienasniadanie.tvp.pl/53039612/gdy-dziecko-sepleni