Czy istnieją przeciwwskazania do leczenia ortodontycznego u dzieci? Takie pytania pojawiają się w moich prywatnych wiadomościach od Was. Jednym  z najważniejszych przeciwskazań jest…

Brak współpracy z dzieckiem

Głównym przeciwskazaniem do leczenia ortodontycznego u małego dziecka jest brak współpracy z jego strony. Niejednokrotnie pisałam, że chęć leczenia dziecka, którą wyrażają rodzice nie zawsze idzie w parze z dojrzałością emocjonalną dziecka, które nie jest gotowe na noszenie aparatu, odbywanie wizyt i badań u ortodonty. Gdy dochodzi do takiej sytuacji, że mały człowiek mierzy się z innymi wyzwaniami np. lękowymi, emocjonalnymi i nie jest w stanie unieść dodatkowo  terapii ortodontycznej – odpuśćmy mu.  Zadbajmy o jego dobrostan i wsparcie psychologiczne i ponówmy próbę za 3-6 miesięcy.

Niejednokrotnie byłam niestety częścią scenariusza, gdy rodzic naciskał na wykonanie aparatów. Wyciski przebiegały bez komfortu dla dziecka, z płaczem i łapaniem rączek. Możecie sobie wyobrazić, że taki wycisk niekoniecznie będzie precyzyjny, a co za tym idzie aparat będzie wymagał dłuższego dopasowywania albo odesłania. Zwykle takie działania kończą się też ciężką współpracą przy zakładaniu aparatu, jest krzyk, płacz i oczywiście nici z jego noszenia. Rodzice już nawet nie zgłaszają się potem na wizyty kontrolne, bo w sumie  z czym? Nauczona doświadczeniem i niestety tym, że kilka razy ugięłam się pod taka presją odmawiam leczenia, gdy widzę, że dziecko sobie nie radzi. Nie chcę być częścią przemocowego scenariusza. Prawda jest taka, że nie wszystkie dzieci do leczenia mogą podejść i nie jest to niczyja wina. Wrażliwość, lękowość i temperament  dziecka czy inne deficyty nie są w 100% zależne od jego wychowania i działań środowiskowych, ale są też dziedziczone.

Czasami oswojenie się dziecka z gabinetem ortodontycznym i personelem, praca z psychologiem, odbywanie wizyt adaptacyjnych i pozytywna motywacja do leczenia sprawiają, że nabywa ono zaufania, przekonuje się i pozwala na stopniowe przeprowadzanie u siebie różnych procedur.

Takie działanie po pierwsze jest konieczne, ponieważ nie da się fizycznie leczyć pacjenta, który stawia opór – jest to nieetyczne przekroczenie jego granic, a poza tym on i tak będzie od tego uciekał. Poza tym takie działanie jest lepsze, ponieważ buduje zaufanie u dziecka, dzięki czemu w przyszłości jest duża szansa, że będzie chętnie współpracowało, a przeprowadzana terapia będzie miała dzięki temu dobre efekty.

Brak zrozumienia ze strony opiekuna

Do leczenia ortodontycznego potrzebna jest nie tylko gotowość ze strony dziecka i rodziców, ale i aktywna współpraca. Dlatego brak zrozumienia ze strony opiekunów również bywa przeciwskazaniem do leczenia ortodontycznego u dzieci. Wada zgryzu ma swoje podłoża i aby ją skutecznie wyeliminować należy działać przyczynowo. Do tego często potrzebna jest współpraca z innymi specjalistami np. logopedami, fizjoterapeutami, trenerami miofunkcjonalnymi, alergologami itp. Rodzic, który uważa, że wystarczy założenie samego aparatu ortodontycznego i odbywanie wizyt kontrolnych u ortodonty jest w błędzie.

Często potrzebne jest wykonanie dużego wysiłku i praca z dzieckiem na rożnych płaszczyznach, u różnych specjalistów, ale i w domu! Zwracanie uwagi na to czy maluch ma zamknięte usta, codzienne ćwiczenie z nim właściwego toru oddechowego i pozycji języka, dbanie o drożność dróg oddechowych – to tylko niektóre elementy, przy których praca ze strony opiekuna, który przebywa na co dzień z dzieckiem jest niezbędna, aby ono holistycznie, również w zakresie zgryzu, rozwijało się prawidłowo.

Aby leczenie było możliwe, niezbędna jest także współpraca rodzica z samym ortodontą polegająca na dostosowywaniu się do jego zaleceń, czyli np. w przypadku aparatu rozbudowującego szczękę pilnowanie dziecka pod kątem odpowiedniego noszenia go, dbanie o  rozkręcania śruby wg zaleceń i ogólnie przy noszeniu każdego aparatu czuwanie nad higieną jamy ustnej u dziecka. Bez takiej deklaracji terapia nie ma szans na sukces.

Uwarunkowania zdrowotne dziecka

Przeciwskazaniem do leczenia ortodontycznego są również poważne choroby, które powinny być na pierwszym planie w terapii dziecka. Nie ma sensu obarczać go w takiej sytuacji leczeniem ortodontycznym, które także jest wymagające.

Coraz częściej do gabinetu ortodontycznego trafiają dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi np. autyzmem czy ADHD oraz zespołami genetycznymi i wcześniactwem. Samo występowanie takiego stanu u dziecka nie jest jednak bezpośrednim przeciwskazaniem do terapii ortodontycznej. Bywa jednak, że te dzieci gorzej się adaptują i mogą nie być otwarte na współpracę, co już jest przeciwskazaniem. Z tymi dziećmi podobnie jak z innymi, również pracujemy nad dojrzewaniem do terapii i leczymy je, jeśli uda nam się wypracować kontakt.

Miejscowe przeciwwskazania do leczenia ortodontycznego

Miejscowym przeciwskazaniem do leczenia ortodontycznego jest duże ryzyko wystąpienia próchnicy. Aparat ortodontyczny powoduje, ze higiena jamy ustnej jest mocno utrudniona. Sam w sobie więc stwarza większe zagrożenie rozwoju ubytków. Dbałość o nienaganne oczyszczanie zębów jest więc niezbędna podczas leczenie ortodontycznego. Należy to wykonywać bardziej pieczołowicie niż zwykle. Natomiast, gdy pacjent nie utrzymuje należytej higieny jamy ustnej nie powinien zakładać aparatu. Rodzice muszą bardzo skrupulatnie pilnować tego, jak dziecko myje zęby, gdy jest w terapii ortodontycznej. Powinni pomagać mu w tych czynnościach, ponieważ nawet dorosłym sprawiają one trudność. Jeśli tego nie ma, dziecko utrzymuje złą higienę jamy ustnej i mimo zwracania na to uwagę podczas wizyt kontrolnych nie ma poprawy i pojawiają się ubytki, ortodonta może zalecić przerwanie leczenia.

Przed rozpoczęciem terapii ortodontycznej koniecznej jest wyleczenie wszystkich ubytków. Tylko zdrowe zęby kwalifikują się do założenia aparatu. Podobnie jest, gdy dziecko ma miejscowe stany  zapalne np. dziąseł czy jamy ustnej o różnym podłożu. Najpierw należy przeprowadzić ich diagnostykę i leczenie, a dopiero później można założyć aparat.

Także braki zębowe np. brak wszystkich czwórek lub/i piątek mlecznych stwarza problem w zaprojektowaniu aparatu, ponieważ nie ma wówczas punktu w łuku zębowym, na którym można oprzeć  klamry w aparacie.

Każde dziecko zasługuje na to, by zadbać o jego zdrowie i zęby. My specjaliści staramy się jak najlepiej zdiagnozować dziecko i zaplanować leczenie i terapię. To jednak tylko jedna strona medalu, druga zależy od Was.