W prywatnych wiadomościach często pytacie mnie, co zrobić, gdy doszło do uszkodzenia aparatu ortodontycznego i czy to normalne, że zdarzają się awarie typu odklejenie zamka, pierścienia czy wysunięcie się drutu. W dzisiejszym wpisie chcę Wam wyjaśnić, dlaczego takie sytuacje mają prawo się wydarzyć podczas leczenia ortodontycznego.
Może Was rozczaruję, ale niestety, awarie aparatu ortodontycznego zdarzają się i są dość powszechne. Decydując się na leczenie, trzeba być na to przygotowanym. Jednocześnie nie należy panikować, ani nikogo obwiniać za taki stan rzeczy. Są to sytuacje normalne, z którymi pacjenci często się zgłaszają.
Czynniki wywołujące awarie aparatu
Jama ustna, w której zakłada się aparat ortodontyczny jest trudnym środowiskiem. Panują w niej warunki niesprzyjające przyklejeniu zamków i pierścieni do powierzchni zębów. Aby to zrobić, zęby muszą być idealnie suche! Czasami warunki są na tyle niesprzyjające, że jest to trudne do uzyskania, ponieważ, jak wiadomo, w jamie ustnej ciągle wydzielana jest ślina. Oczywiście każdy lekarz robi wszystko, co w jego mocy, żeby zęby były czyste i osuszone. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Są pacjenci, którzy bardzo obficie się ślinią, albo jakaś część aparatu musi być przyklejona bardzo blisko dziąsła lub policzka. Czasami wystarczy więc drobny, szybki ruch językiem, niezależny od pacjenta, aby powierzchnia zębów, mimo starań ortodonty, zwilżyła się. Wtedy część aparatu nie będzie już przyklejona tak mocno, jak powinna.
Dodatkowo jama ustna to bardzo małe pole operacyjne, lekarz ma więc ograniczoną widoczność i pole manewru, aby swobodnie wykonywać swoją pracę, która w przypadku naklejania zamków musi być bardzo precyzyjna. Zamek musi być przyklejony w miejscu na zębie ustalonym przez ortodontę z dokładnością do dziesiątych milimetra. U dzieci jest to jeszcze trudniejsze niż u dorosłych. Mają one o wiele mniejsze buzie, często ślinią się bardziej niż dorośli, no i gorzej współpracują. Trudno jest je nakłonić do tego, aby siedziały nieruchomo. U małego pacjenta bardzo często potrzebna jest dodatkowa para rąk, która będzie pomagała ortodoncie uzyskać dobry dostęp do zębów.
Tak więc podczas zakładania aparatu może pojawić się sytuacja, która osłabi działanie kleju i wpłynie na pojawienie się w późniejszym czasie awarii w postaci odklejania się różnych jego elementów.
Pacjenci powinni również wiedzieć, że klej do mocowania zamków, ma takie właściwości, żeby utrzymać części aparatu przyklejone do zębów, ale jednocześnie zawsze umożliwia ortodoncie jego łatwe odklejenie. Moc kleju jest więc tak wyważona, aby nie niszczył on szkliwa przy demontażu, ale żeby też aparat przyklejony na nim do zębów mógł działać. Jest to taki materiał, który po mocniejszym przyciśnięciu przyklejonego elementu, np. zamka, kruszy się. Ortodonta właśnie w taki sposób zdejmuje aparat, ściskając kleszczami elementy aparatu, wtedy klej kruszy się i zamek lub rurka odpada. Analogicznie, jeżeli pacjent przyciśnie zamek twardym kawałkiem jedzenia może dojść do jego odklejenia.
Jak zapobiegać uszkodzeniom aparatu?
Aby uniknąć takich sytuacji, w większości przypadków kiedy pacjent ma założony aparat na górny i dolny łuk, w początkowym etapie leczenia ma zrobione tzw. rozklinowanie zgryzu. Polega to na tym, że na powierzchni zębów trzonowych lub siekaczy nakłada się materiał kompozytowy w odpowiednim kształcie – po to, aby pacjent nie mógł dotykać górnymi zębami do dolnych i przy okazji nagryzać dolnych zamków, które w takiej sytuacji notorycznie by odpadały. Rozklinowanie utrudnia co prawda odgryzanie i gryzienie bocznymi zębami, ale musi być zrobione właśnie po to, aby uniknąć częstych awarii. Przed rozpoczęciem leczenia ortodonta powinien uświadomić pacjenta, jakie niedogodności mogą wystąpić. Jeśli więc chcemy rozpocząć proces prostowania zębów, trzeba się niestety pogodzić z pewnymi utrudnieniami i je zaakceptować.
Poza tym każdy pacjent przed założeniem aparatu powinien zostać poinformowany np. co może jeść podczas leczenia, czego powinien unikać lub jak myć zęby, żeby takie awarie zdarzały się jak najrzadziej. W moim gabinecie pacjent dostaje instrukcję postępowania z aparatem, zatem stosując się do zasad w niej zawartych znacznie obniża ryzyko awarii aparatu.
Gdy dojdzie do awarii
Najczęściej pacjenci zgłaszają się z odklejonym zamkiem z dolnego łuku, co może się zdarzyć z powodu nagryzienia na twarde pożywienie lub z obluzowanym pierścieniem. Czasami też zdarza się, że aparat zakładany na podniebienie typu hyrax lub łuk podniebienny może się odkleić, poluzować lub ulec złamaniu.
Co robić w takich sytuacjach? Na pewno nie wpadać w panikę – większość awarii jest do usunięcia podczas krótkiej, kilkuminutowej wizyty. Jeśli dojdzie do uszkodzenia aparatu, pacjent powinien skontaktować się ze swoim ortodontą i uzyskać chociażby pomoc telefoniczną, a następnie powinien zostać umówiony termin wizyty, na której awaria zostanie usunięta. Kilkudniowa awaria aparatu nie będzie miała negatywnego wpływu na efekty leczenia i znacząco go nie przedłuży. Jeśli natomiast pacjent zaniedba to, że aparat został uszkodzony, leczenie nie będzie postępować w pożądanym kierunku lub nawet może dojść do cofania się jego efektów.
Reasumując, w trakcie noszenia aparatu ortodontycznego mogą zdarzyć się awarie w postaci jego uszkodzenia lub pęknięcia, albo w postaci odklejonego zamka, rurki lub pierścienia. Należy je traktować jako normalną sytuację, która może się wydarzyć w trakcie terapii i o ile zostanie szybko usunięta nie wpłynie na sukces leczenia ortodontycznego.
Moja historia z aparatem, zaczęła się rok temu. Nie miała jeszcze awarii bo bardzo się pilnuje, ale ortodontka na każdej wizycie zrywa mi któryś z zamków. Tym razem zerwała mi znowu ten sam i przykleiła na jego miejsce nowy. Tylko że musiałam za niego zapłacić !!! Czy ortodontka ma prawo pobierać opłate za nowy zamek jeśli sam go zrywa ?
Podczas leczenia ortodontycznego często zmienia się pozycje zamka/lub dogina druty w zależności od przesuwania się zębów. Co do płatności trzeba omówić ze swoim ortodontą.
a gdy zamek się nie odklei tylko przesunie się w bok a wczoraj byłam u ortodonty bo zamek mi się odkleić co mam robić nie wyjść na kogoś kto nawet jednego dnia nie wytrzyma a mam ten aparat 4 dzień tylko na górne zęby
Witam 🙂 a ja mam pytanie z tzw. „innej beczki”, czy zamki zakłada się na wszystkie zęby łącznie z trzonowcami 7 i 8?
Dzień dobry! Mam w takim razie odnośnie posta bardzo ważne pytanie. Mam założony aparat ortodontyczny na górny i dolny łuk. Z dolnym od początku były problemy, odpadały zamki, były oczywiście na nowo klejone na mój koszt, ostatecznie ortodontka założyła sprężynę na dolnym łuku, która po tygodniu też wyleciała, kalecząc mi całą jamę ustną drutem. Musiałam go sama obcinać na zalecenie ortodontki, gdyż w obecnej sytuacji ta nie przyjmuje pacjentów. Dziś zauważyłam, że założony pierścień zaczyna się wysuwać, ortodontka na pewno dalej mnie nie przyjmie, a leczenie ortodontyczne w tej chwili nie ma żadnego sensu, skoro cały dolny łuk się rozleciał. Nie jem twardych produktów, wszystko kroje sobie nożem i widelcem. A ortodontka za wszystko chce mnie kasować. Czy mogę domagać się w takiej sytuacji zwrotu kosztów leczenia? Proszę o radę.
Należałoby w tej sytuacji porozmawiać ze swoim ortodontą.
Dzis w nocy odkleil mi sie zameczek calkiem od zęba i nie wiem jak jeść żeby potem umyć dobrze zęby nie ruszając tego na dole odklejonego A wizytę mam za 3 dni
Witam, godzinę temu wysunął mi się z zamka drut. Moja ortodontka nie przyjmuje. Drut który odstaje, podrażnia mi policzek, jakaś rada ?
Polecam zakleić drut woskiem ortodontyczny i umówić się na najbliższy wolny termin do swojego ortodonty.
Witam, bardzo dziekuje za wyjasnienie powodow awarii aparatow i odklejania sie zamkow. Czy moglabym rowniez prosic o informacje dotyczace lukow aparatu? Czy mozna je przyciac tak zeby nie wystawaly poza pierscienie i nie draznily dziasel? Bardzo dziekuje za odpowiedz.
Tak, można bardzo blisko za pierścieniem przyciąć.
Witam dzisiaj zdarzył się mały wypadek. Podczas mycia zębów z ostatniego zamka wypadł mi łuk. Próbowałam go wepchać do środka ale jest to nie wykonalne cały czas mi się wyślizguje z palców. Mam aparat dopiero dwa tygodnie i już takie rzeczy. Nie chce dzwonić i wydawać pieniędzy ponieważ niedawno dopiero go założyłam. Co mogę zrobić w takiej sytuacji?
Jeden z moich zamków jest tak umieszczony, że rurka przebiega nie przez zamek tylko obok i trzyma się tylko na gumce. Czy to normalne? Ząb nie znajduje się w łuku, trzeba go do tego łuku dociągnąć, ale czy to ma zrobić gumka, czy powinien tam w zamku być jednak drucik?
Witam jestem w delegacji za granicą mam aparat i ostatni zamek zaczął mi się przesuwać ale nie wypad czy nie zbędna jest wizyta u ortodonty
Dzień dobry, ostatnio drut wysunął mi się z ostatniego zamka, a kilka dni później złamał się. Mama dzwoniła do ortodonty, ale nie ma terminów do około grudnia. Czy przez to zęby mogą mi się skrzywić?
Dzien dobry, czy połknięcie metalowego zamka jest niebezpieczne? Corce to się zdarzyło, a ortodonta mowi że to normalne. Chyba połknęła podczas snu. Czy tył aparatu nie powinien być tak zabezpieczony zeby odklejony zamek się nie zsunąl z drucika?
Witam. Wczoraj połknęłam zamek, odkleił mi się wieczorem, a rano już go nie było. Zamek znajduje się (a raczej znajdował) na końcu górnego lewego łuku przy ósemce i w sumie miał łatwe wyjście bo drut nie był zagięty, był po prostu prosty. Podrażniał mi też bardzo policzek mimo, że kleiłam go woskiem.
Zastanawiam się natomiast czy ja mogłam go połknąć w nocy przez sen? I co jeśli go połknęłam? Co w takiej sytuacji zrobić?
Z góry dziękuję za odpowiedź 🙂
Witam. Córce pol godziny po przekręceniu śruby odkleił się całkowicie jeden bok aparatu hyrax. Jest weekend, nie ma kontaktu z ortodonta. Co robić?
W przypadku awarii jeśli jest możliwość poczekać do poniedziałku,, a jeśli awaria powoduje dyskomfort lub ból udać się na ostry dyżur.
Założyłem aparat na góry po 3 tyg wydaje mi się ze końcówki drutów się wydłużyły zastanawiam sie jak działa aparat czy drut jest luźno wsadzony i gdy działające siły przesuwają zęby to końcówki druta przesuwają sie i wystają coraz bardziej ? Czy można je docinać ?
W przypadku pierwszych łuków i ich pracy łuk może się przesuwać, należy zgłosić się do ortodonty jeśli wystające końce powodują dyskomfort.
Dzień dobry mam pytanie, na codzień mam zamki na dwóch zębach odwrotnie przyklejone bo tak pani ortodontka mi mówiła, przyszłam dzisiaj do asystentki bo mi się zamek odkleił i ona mi przykleiła tak jak nie powinno być, czy będzie jakaś roznica?
Proszę zapytać swojego ortodonty o ieżącą sytuację, zamki przyklejone do góry nogami robią różnicę i czasami takie naklejenie może być korzystne.
Witam, a czym spowodowane są częste awarię retencji po kilku latach? Wczrsniej było ok, teraz drut retencyjny pęka, kruszy się to zabezpieczenie na nim.
Trudno odpowiedzieć bez zbadania pacjenta.
Dzień dobry.
Byłam na wizycie ortodontycznej, zdjęto mi zamek i przyklejono nowy, po czym okazało się że jest fabrycznie uszkodzony, jeszcze raz był ściągany i przyklejony na nowo. Od tamtego czasu mam bardzo wrażliwą jedynkę. Nawet przy myciu zębów muszę to delikatnie robić.
Trwa to już ponad miesiąc. Byłam u stomatologa, który powiedział że trzeba leczyć kanalowo. Zastanawiam się czy faktycznie tak jest. Czy umówić się do innego gabinetu po poradę i czy to jest spowodowane urazem czy uszkodzono mi go w gabinecie
Odklejanie nawet wielokrotnie zamków nie uszkasza zębów, przyczyna może tkwić gdzie indziej. Potrzebne jest badanie i diagnostyka, być może ząb wymaga leczenia kanałowego.
Dzień dobry! dzisiaj odkeił mi się zamek a drut drażni jamę ustną. Czy można ten drut obciąć bo moja ortodądka nie przyjmuje?
W takiej sytuacji instruujemy pacjenta przez telefon jak ma to zrobić.
Dzień dobry,
noszę aparat od dwóch lat i przez ten czas awarii było więcej niż planowanych wizyt. Najczęściej jednak powtarza się sytuacja, że drut wychodził i drażnił mi policzek. Tak też sytuacja wygląda dzisiaj, lecz drut wychodzi z obu stron. Nastawiam go pęsetą, ale pomaga to na krótką chwilę.
Czy taka sytuacja jest normalna oraz czy w takiej sytuacji aparat pełni swoje funkcje?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Aparat pełni swoją funkcję. Następnym razem proszę porposić ortodtę o krtótsze przycięcie drutu i/lub jego przyszlifowanie. To powinno pomóc.
witam, u nas pojawił się problem z odklejającym pierścieniem w aparacie hyrax. Córka miesiąc temu miała założony aparat Hyrax na góre, w pierwszy dzień zaczął jej się kruszyć klej na który jest przyklejony pierścień, po ponownym przyklejeniu pierścień wytrzymał 1.5 tygodnia i znów zaczął klej się kruszyć (stałe jest to ta sama strona). Jaka może być tego przyczyna? nie je gum i nic klejącego, natomiast zdąża się że zje coś twardego np jabłko czy to może być przyczyną? Nawet zęby myjemy dość ostrożnie i zamiast wyciągać resztki małymi szczoteczkami używamy irygatora, a problem nadal powraca…
Trudno ocenić bez badania pacjentki i wywiadu.