Białe, żółtawe lub brązowe plamki na świeżych zębach stałych dziecka mogą oznaczać MIH (hipomineralizację) albo wczesną próchnicę. To sygnał, by szybko zgłosić się do dentysty — we wczesnym etapie często wystarczy remineralizacja i/lub infiltracja żywicą (Icon), bez borowania. Im wcześniej włączymy odpowiednie postępowanie stomatologiczne, tym większa szansa na uratowanie szkliwa i uniknięcie bardziej inwazyjnych procedur w przyszłości.
Co oznaczają białe plamy na zębach?
MIH, czyli hipomineralizacja trzonowcowo-siekaczowa to jedno z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń rozwojowych szkliwa u dzieci. Powstaje w pierwszych latach życia, kiedy formuje się szkliwo. Choć grubość szkliwa bywa prawidłowa, jego struktura jest gorszej jakości: bardziej porowata, mniej odporna na ścieranie i oddziaływanie bakterii. W praktyce zaburzenie to objawia się pod postacią plam o zróżnicowanej barwie – od mlecznobiałych po żółto-brązowe, które są zlokalizowane najczęściej na pierwszych trzonowcach stałych i siekaczach.
Dzieci z MIH częściej odczuwają nadwrażliwość zębów na zimno, ciepło czy słodkie pokarmy, a krawędzie zębów mogą się kruszyć mimo prawidłowej higieny. Problem zwykle ujawnia się około 6.–8. roku życia, kiedy w jamie ustnej pojawiają się „szóstki” i przednie zęby stałe.
Skąd bierze się MIH?
Jednoznacznej odpowiedzi nie ma, ale badacze zgodnie wskazują na kilka powtarzających się czynników.
- U części dzieci z MIH w kluczowym okresie rozwoju szkliwa występowały cięższe infekcje z wysoką gorączką albo nawracające choroby wirusowe.
- Znaczenie ma także sposób żywienia – niedobory wapnia, fosforu oraz witamin D i A mogą osłabić mineralizację.
- Coraz częściej analizuje się wpływ środowiska, łącznie z jakością wody i ekspozycją na toksyny, a także predyspozycje genetyczne.
- U niektórych małych pacjentów rolę odgrywają intensywne antybiotykoterapie w okresie, gdy zęby dopiero się kształtują.
- Istotny jest również fluor: w odpowiednich dawkach wzmacnia szkliwo, jednak zarówno jego niedobór, jak i nadmiar w krytycznym momencie rozwoju może pozostawić na zębach trwały ślad.
Dla rodzica najważniejsze jest szybkie odróżnienie MIH od tzw. białych plam próchnicowych. Te drugie to zwykle matowe odwapnienia przy linii dziąsła, wynikające z miejscowego gromadzenia płytki i diety obfitującej w cukry.
W MIH mówimy o defekcie jakości szkliwa w całej jego grubości – ząb bywa słaby niezależnie od tego, jak bardzo dbamy o szczotkowanie. W obu sytuacjach zwlekanie nie pomaga, a wczesna konsultacja pozwala dobrać terapię adekwatną do nasilenia zmian.
Jak wyleczyć białe plamy na zębach
Leczenie MIH i białych plam zaczyna się od metod możliwie najmniej inwazyjnych. W łagodnych przypadkach bardzo dobre rezultaty daje remineralizacja szkliwa, czyli kuracje wzmacniające szkliwo z użyciem preparatów zawierających fluor oraz związki wapnia i fosforu. Dzięki temu zmniejsza się nadwrażliwość, a szkliwo staje się odporniejsze na codzienne obciążenia.
Gdy przebarwienia są rozległe, świetnie sprawdza się infiltracja żywicą (Icon). To procedura bez borowania: specjalny preparat wnika w mikropory szkliwa, maskuje kontrast plamy i ujednolica kolor zęba, a efekt estetyczny widać od razu.
W bardziej zaawansowanych przypadkach, kiedy brzeg zęba się kruszy lub jego struktura jest bardzo osłabiona, sięgamy po odbudowy kompozytowe, bonding czy profesjonalne lakierowanie.
Niekiedy dopełnieniem terapii bywa kontrolowane wybielanie, które pomaga wyrównać odcień całego łuku – zawsze po ocenie wieku dziecka i stanu tkanek.
Białe plamy na zębach a aparat ortodontyczny
Szczególną uwagę warto poświęcić białym plamom pojawiającym się u dzieci noszących stały aparat ortodontyczny. Te białe plamki to odwapnienia wokół zamków, które powstają najczęściej przez niedokładne doczyszczanie płytki nazębnej w połączeniu z podjadaniem słodkich przekąsek i piciem słodzonych napojów.
To problem, któremu można zapobiec, o ile od początku leczenia ortodontycznego prowadzona jest konsekwentna nauka i dbałość o higienę jamy ustnej przez dziecko, dobrane i wykorzystywane są odpowiednie akcesoria (w tym nitki, szczoteczki międzyzębowe czy irygator) oraz odbywane są regularne wizyty higienizacyjne w gabinecie stomatologicznym. Jeśli mimo starań odwapnienia się pojawią, wczesna remineralizacja i infiltracja często pozwalają je odwrócić lub skutecznie zamaskować bez konieczności borowania.
W klinice L’experta świadomie stawiamy na pracę zespołową. Stomatolog diagnozuje MIH, planuje remineralizację i ewentualną infiltrację, a także prowadzi kontrolę nadwrażliwości. Ortodonta planuje terapię leczenia zgryzu, a higienistki uczą dbałości o higienę w trakcie noszenia aparatu, korygując ryzyko powstawania białych plam. Higienistka wspiera rodzinę w codziennych nawykach, prowadzi profesjonalne oczyszczanie i profilaktykę gabinetową oraz na zlecenie lekarza może wykonać infiltrację żywicą.
Gdy trzeba, dołączamy stomatologię zachowawczą i estetyczną, by odbudować kształt i funkcję zęba. Dzięki takiemu zespołowi ścieżka leczenia jest krótsza, spójna i mniej stresująca dla dziecka.
Kiedy zgłosić się na konsultację?
Na konsultację do stomatologia należy zgłosić się zawsze, gdy:
- zauważysz na nowych zębach stałych dziecka plamki o zmienionej barwie białawe, żółtawe lub brązowe
- gdy dziecko skarży się na nadwrażliwość
- lub gdy wokół zamków aparatu pojawiają się kredowe obwódki.
Wiele zmian można opanować bez bólu i bez borowania, pod warunkiem, że nie czekamy, aż problem sam minie. Jeśli masz wątpliwości, czy to MIH, czy wczesna próchnica, chętnie pomożemy to rozstrzygnąć i zaproponujemy plan, który będzie bezpieczny i skuteczny dla Twojego dziecka.
FAQ
1) Czym są białe/żółte/brązowe plamki na zębach u dzieci?
To widoczne zmiany w szkliwie. Mogą wynikać z MIH (szkliwo słabszej jakości, bardziej porowate) albo z wczesnej próchnicy (matowe odwapnienia). Oba stany wymagają oceny stomatologicznej i szybkiej profilaktyki.
2) Jak odróżnić MIH od „białych plam próchnicowych”?
Próchnicowe plamy zwykle pojawiają się przy dziąsłach, w miejscach zatrzymywania płytki i diety bogatej w cukry; są matowe i kredowe. MIH to defekt jakości szkliwa „na grubość” — plamy bywają mleczne, żółte lub brązowe, a ząb może się kruszyć mimo dobrej higieny. Pewną diagnozę stawia lekarz po badaniu.
3) W jakim wieku najczęściej widać MIH?
Najczęściej między 6. a 8. rokiem życia, gdy wyrzynają się pierwsze trzonowce stałe („szóstki”) i siekacze. To moment, w którym rodzice najczęściej zauważają plamki i/lub nadwrażliwość.
4) Czy MIH boli? Skąd nadwrażliwość?
Tak, dzieci z MIH często reagują bólem na zimno, ciepło czy słodkie napoje. Porowate szkliwo gorzej izoluje bodźce i szybciej się ściera. Nadwrażliwość zwykle łagodnieje po rozpoczęciu remineralizacji i zabezpieczeniu powierzchni.
5) Co robić w domu, zanim trafimy do gabinetu?
Utrzymuj bardzo dokładną higienę (szczotkowanie dwa razy dziennie pastą z odpowiednią dawką fluoru dla wieku, nitkowanie/irygacja). Ogranicz podjadanie i słodkie napoje, szczególnie przy aparacie. Nie próbuj „ścierać” plam – to nie pomoże, a może zaszkodzić.
6) Jak wygląda leczenie MIH i białych plam?
Zaczyna się od metod najmniej inwazyjnych: kuracje remineralizujące (fluor + związki wapnia/fosforu) i zabezpieczenie nadwrażliwości. Gdy zmiana jest rozległa/kontrastowa, skuteczna jest infiltracja żywicą (Icon) —-bez borowania, od razu poprawia kolor. W osłabionych krawędziach stosuje się odbudowy kompozytowe, bonding; czasem uzupełnia się efekt kontrolowanym wybielaniem (po ocenie lekarza).
7) Czy infiltracja Icon jest bezpieczna dla dzieci?
Tak, to zabieg małoinwazyjny, bez wiercenia, zwykle dobrze tolerowany. Żywica penetruje mikropory szkliwa, wzmacnia je i maskuje kontrast plamy. Decyzję podejmuje lekarz po ocenie wieku, rozległości zmian i współpracy dziecka.
8) Mam aparat ortodontyczny – skąd białe „obwódki” przy zamkach?
To odwapnienia z płytki zatrzymującej się wokół zamków, nasilane słodkimi przekąskami i napojami. Profilaktyka to: technika szczotkowania przy aparacie, szczoteczki międzyzębowe, nitka, ewentualnie irygator i obowiązkowo regularne higienizacje. Jeśli powstaną plamy, wczesna remineralizacja i/lub infiltracja często je odwraca lub skutecznie maskuje.
9) Czy można zapobiegać MIH?
Na sam MIH (defekt rozwojowy) nie mamy pełnej kontroli, bo powstaje we wczesnym dzieciństwie i zależy od wielu czynników. Możemy jednak minimalizować skutki: regularne kontrole, fluoryzacja zgodna z wiekiem, dieta uboga w cukry, świetna higiena i szybkie leczenie nadwrażliwości/pęknięć.
10) Kiedy i do kogo zgłosić się po pomoc?
Gdy tylko zauważysz plamki na nowych zębach stałych, dziecko skarży się na nadwrażliwość lub przy aparacie widać kredowe obwódki — nie czekaj. W L’experta pracuje zespół: stomatolog (diagnoza MIH, remineralizacja, infiltracja), ortodonta (plan leczenia zgryzu) i higienistki (instruktaż, profilaktyka, higienizacje).
Lek. stom. Kamila Wasiluk – ortodonta, warszawska klinika L’experta.
Umów wizytę przez kontakt z recepcją kliniki L’experta. Z
Zespół dobierze bezpieczny i skuteczny plan dla Twojego dziecka.
Leave A Reply