Czy wiecie jakie są wczesne oznaki nieprawidłowego wzrostu twarzy dziecka? Opisał je John Mew w swojej książce zatytułowanej „Przyczyny i leczenie wad zgryzu”. Omówię je dziś, ponieważ to ważne sygnały, których wychwycenie i korygowanie na wczesnym etapie, pozwala skutecznie zapobiegać rozwojowi poważnych wad zgryzu i mniej estetycznego wyglądu w dorosłości.

Jeśli chcesz, aby twoje dziecko w przyszłości miało ładną twarz, prawidłowy zgryz i proste zęby, zwróć uwagę już teraz na to jak wygląda. Oto co powinno Cię zaniepokoić!

1. Otwarte usta

Jeśli twoje dziecko ma stale uchylone usta, nie tylko wtedy gdy je lub mówi, ale również podczas zabawy, skupienia na jakiejś czynności, w trakcie aktywności fizycznej, czy snu, to znak, że postawa jego jamy ustnej jest nieprawidłowa. Otwarte usta, a przez to opadający na dno jamy ustnej język, zamiast utrzymujący się na podniebieniu, będą przyczyniały się do zmiany kierunku wzrostu twarzy dziecka, a także zwężenia szczęki. Taki nawyk należy zwalczać. Warto namawiać dziecko do zamykania ust. Oprócz tego można wzmacniać osłabione mięśnie jamy ustnej przez wprowadzenie do codziennego menu twardych, nierozdrobnionych pokarmów np. jabłek czy marchewki.

2. Problemy z oddychaniem przez nos

Stale zatkany nos, czyli alergie, nawracające infekcje lub powiększony trzeci migdałek, prowadzą do problemów z oddychaniem i utrwalania się nieprawidłowego toru oddychania przez usta. Czyli ponownie jama ustna dziecka ma nieprawidłową postawę i źle się rozwija. Szczęka i żuchwa oraz drogi oddechowe stają się wąskie. W efekcie dziecko nie tylko ma zły zgryz, ale również problemy z oddychaniem. W takiej sytuacji do listy nieprawidłowości w pewnym momencie może dojść również zła postawa ciała, ponieważ młody człowiek chcąc ułatwić sobie oddychanie, odchyla głowę do tyłu. To w przyszłości może skutkować lordozą i bólami szyi, karku itp.  Gdy dziecko oddycha przez usta, zamiast przez nos, należy wyeliminować przyczyny takiego staniu i uczyć go na nowo prawidłowego oddychania. Służą temu odpowiednie terapie.

3. Złe nawyki

Zwracaj również uwagę na parafunkcje i nieprawidłowe nawyki dziecka. Należą do nich ssanie kciuka, warg, smoczka, częste wkładanie do ust przedmiotów np. kredek, ale również nieprawidłowe połykanie z wysuwaniem języka między zęby. Takie czynności także zniekształcają szczękę i żuchwę oraz przyczyniają się do złego rozwoju zgryzu.

4. Czy i jak długo dziecko było karmione piersią?

Rodzaj karmienia dziecka w okresie niemowlęcym ma znaczenie dla rozwoju jego zgryzu. Karmienie piersią wymusza podczas ssania angażowanie odpowiednich mięśni, wypracowuje również odpowiednią pozycję języka oraz uczy odpowiedniego połykania z językiem szeroko rozłożonym na podniebieniu i bez angażowania mięśni policzków. To wszystko wpływa pozytywnie na rozwój kości szczęki i żuchwy. Długie karmienie piersią będzie więc utrwalało dobre postawy i przyczyniało się do prawidłowego rozwoju zgryzu i twarzy dziecka. Karmienie butelką odbywa się przy udziale zupełnie innych postaw, wzmacnia nieprawidłowości, powinno więc odbywać się jak najkrócej, maksymalnie do pierwszych urodzin dziecka.

5. Przerwy między zębami mlecznymi

Szpary między zębami czasami wprawią rodziców w konsternację. Przez nie może wydawać się, że w buzi dziecka występuje pewien bałagan. Tymczasem przerwy między mleczakami są bardzo pożądane! Przed wymianą na zębów stałe, szpary powinny pojawić się u każdego 5-6 latka. To oznaka, że szczęka i żuchwa poszerzają się, czyli dobrze się rozwijają i pomieszczą prawidłowo zęby stałe, które będą większe niż mleczne. Jeśli więc widzisz, że u Twojego kilkulatka zęby stoją równo jeden obok drugiego, to znak, że warto się temu bliżej przyjrzeć i zastanowić, czemu nie ma więcej miejsca w łukach.

6. Stłoczenie pierwszych zębów stałych

Z powyższego punktu wynika, że pierwsze zęby stałe, czyli jedynki lub dwójki, powinny mieć dużo miejsca na to, aby ładnie i prosto się wyrżnąć. Jeśli są one stłoczone, zrotowane, rosną krzywo to znak, że twarz dziecka rozwija się nieprawidłowo i należy zasięgnąć pomocy ortodontycznej. Na tym etapie specjalista pomoże nie tylko wyprostować zęby, które już wyrosły, ale przede wszystkim stworzyć miejsce dla tych, które mają pojawić się w przyszłości, a dla których wyraźnie nie ma miejsca. Dzięki wczesnej interwencji możliwe jest zdiagnozowanie nieprawidłowości w rozwoju szczęki i żuchwy oraz zapobieganie w ich pogłębianiu się. Możemy więc jeszcze je w miarę łatwo zahamować przez zmianę postawy jamy ustnej i nie dopuścić do rozwoju nieestetycznej twarzy dziecka. Gdy etap wzrostu twarzoczaszki zakończy się, większość zmian nie będzie już do naprawy bez udziału chirurga.

7. Podkrążone oczy

Jednym z objawów nieprawidłowego wzrostu twarzy mogą być również podkrążone oczy! Jeśli szczęka rośnie w dół zamiast w kierunku doprzednim, środkowe piętro twarzy, czyli policzki wydają się nieco spłaszczone. Oczy mogą wyglądać na nieco wytrzeszczone, a dolna powieka jest zapadnięta. Twarz takiego dziecka wygląda na zmęczoną.

8. Cofnięta bródka

Warto przyjrzeć się również swojemu dziecku z profilu. Innym sygnałem pojawiającym się w rysach twarzy malucha, który może wskazywać na rozwój wady zgryzu jest cofnięta bródka. Harmonijna twarz, z prawidłowym zgryzem ma dobrze zarysowaną brodę, której koniuszek wystaje równolegle do ust.

9. Wydatna bródka

Z drugiej strony nadmierny rozwój brody również wskazuje na nieprawidłowości! Mogą one skutkować przodozgryzem. Wydatna broda to nadmierny wzrost żuchwy i za słaby rozwój szczęki, co jest często spowodowane złą pozycją języka, który spoczywa w dole jamy ustnej. Dzieci z takim  objawem często mają tendencję do ruszania żuchwą, ponieważ nie potrafią jej dobrze ustawić w stosunku do za małej szczęki. Taka zbyt wydatna bródka może również rosnąć asymetrycznie i pojawia się wówczas zgryz krzyżowy. Są to bardzo mocne sygnały do tego, aby jak najszybciej zgłosić się do ortodonty. Takie wady są trudne do skorygowania i powinno się je leczyć już we wczesnych fazach rozwoju. W przyszłości mogą bardzo mocno zaburzać dobry wygląd dziecka.

10. Uśmiech dziąsłowy

Jeżeli dziecko pokazuje dużo szerokiej linii dziąseł podczas uśmiechu, to może być znak, że jego szczęka rośnie w dół. Warto to sprawdzić. Taka twarz również prezentuje się gorzej.

11. Mowa

Kiedy dziecko mówi, jego język powinien pozostawać za zębami. Jeśli obserwujemy, że wchodzi on między zęby może to przyczynić się do nieprawidłowości zębowych. Wskaźnikiem, który może nam o tym mówić jest seplenienie lub obserwacja, czy usta dziecka stykają się podczas mówienia. Wargi powinny kontaktować się ze sobą w przerwie  wypowiadanych fraz. Jeśli tego kontaktu nie ma, mamy do czynienia z niepoprawną postawą jamy ustnej i języka.

12. Moczenie nocne

Jest coraz więcej dowodów naukowych na to, że dzieci ze zwężonymi drogami oddechowymi, wąską szczęką, przerośniętym trzecim migdałem, mające problem z chrapaniem, częściej cierpią na moczenie nocne. Natomiast po leczeniu ortodontycznym mającym na celu poszerzenie szczęki, dolegliwość ta u części z nich  ulega znacznej redukcji. Jeśli więc Twoje dziecko ma tego typu problem można skonsultować się z ortodontą.

13. Alergia i astma

Jeśli dziecko jest alergikiem lub w skrajnym przypadku ma astmę, bardzo często połączone jest to z nieprawidłowym oddychaniem przez usta. Drogi oddechowe takiego małego pacjenta często są wąskie. Całość będzie się przekładać na gorszy rozwój twarzy i zgryzu. Leczenie polegające na poszerzaniu szczęki i przywracaniu prawidłowej postawy jamy ustnej będzie otwierało również drogi oddechowe. Taka terapia może więc nie tylko zniwelować problemy związane z układem twarzoczaszki, ale również będzie łagodziło problemy z oddychaniem u alergika czy astmatyka.

Jak widzicie dobrze być czujnym. Istnieje szereg objawów i sygnałów, które mogą świadczyć o zachodzących nieprawidłowościach w rozwoju twarzy, w tym również zgryzu dziecka. Niektóre oznaki mogą wydawać się oczywiste, inne mniej. Warto poznać je wszystkie i obserwować pod ich kątem swoje dziecko, ponieważ wykryte na wczesnym etapie i zgłoszone specjaliście, mogą pozwolić uchronić malucha przez rozwojem wady zgryzu i mniej atrakcyjnego wyglądu.