Zgryzy krzyżowe to bardzo częste wady zgryzu u dzieci w wieku przedszkolnym. Jednocześnie jest to wada, którą trudno przegapić. Wystarczy poprosić dziecko, aby złączyło wszystkie zęby w swojej naturalnej pozycji, a my sprawdzamy, czy ząb lub część zębów zachodzi odwrotnie niż reszta.

Tak było w przypadku Anastazji. Jeśli przyjrzycie się zdjęciom po lewej stronie dziewczynki, zęby układają się nieprawidłowo. Jest to zgryz krzyżowy boczny lewostronny.

U niektórych dzieci zmianom w zgryzie towarzyszą asymetria twarzy lub/i bródki. Warto na to też zwracać uwagę. O przyczynach i leczeniu zgryzów krzyżowych przeczytacie tutaj.

Mama Anastazji zgłosiła się do mnie, kiedy jej córeczka miała 6 lat i uzębienie mleczne, ponieważ zauważyła nieprawidłowości w zgryzie, a dodatkowo widziała zmianę w podstawie ciała i twarzy: bródka zbaczała w lewą stronę.

Zawsze bardzo uczulam rodziców, że w przypadku takich wad zgryzu nie można czekać z leczeniem ortodontycznym. Należy je podjąć jak najszybciej, niezależnie od wieku, gdy tylko dziecko nie sprzeciwia się współpracy z ortodontą. Nieleczony zgryzy krzyżowy będzie się nasilał i skutkował poważniejszą wadą zgryzu oraz coraz większą dysproporcją w wyglądzie. Ponieważ wynika on często z za wąskiej szczęki, konsekwencje mogę również obejmować późniejsze problemy ze zwężonymi drogami oddechowymi, co ma duże znaczenie dla ogólnego zdrowia.

Plan leczenia w tym przypadku zakładał przede wszystkim poszerzenie szczęki. Anastazja była leczona aparatem bioblok, ale aby leczenie nim było skuteczne konieczne jest dostosowanie się do zaleceń ortodonty, czyli:

• noszenia aparatu całą dobę (ściąganie go jest możliwe tylko na krótką chwilę do rozkręcenia śruby i umycia zębów oraz aparatu),
• regularnego rozkręcania aparatu według ściśle określonych zasad,
• oraz pojawiania się regularnie  na wizytach kontrolnych.

Po kilku miesiącach zakończyliśmy proces poszerzania szczęki i przeszliśmy w fazę obserwacji i retencji.

Po roku od rozpoczęcia leczenia wykonaliśmy dokumentację fotograficzną:

Dziewczynka w tym momencie była już na etapie wymiany zębów mlecznych na stałe – z przodu zaczęły wymieniać się zęby sieczne, z tyłu wyrżnęły się szóstki.

W późniejszych miesiącach dziewczynka pozostawała pod obserwacją ortodontyczną. Na etapie wyrzynania się stałych dwójek okazało się, że wychodzą one wysoko. Jednocześnie między górnymi jedynkami była dość spora przerwa – diastema. W tym momencie zdecydowaliśmy się zbliżyć do siebie ‘jedynki” i zamknąć diastemę oraz poprawić estetykę uśmiechu co dla rosnącej dziewczynki zaczynało mieć znaczenie w ujęciu psycho-społecznym.

Zastosowałyśmy częściowy aparat stały kolejno na jedynki, a następnie na całość uzębienia stałego. Obecnie dziewczynka ma 9 lat i jest pod obserwacją ortodontyczną. Jej leczenie trwało 3,5 roku, ale było to leczenie aktywne przeplatane okresami kontroli.

Jak widzicie leczenie ortodontyczne to nie tylko założenie aparatu stałego wtedy, gdy dziecko ma już stałe zęby. To tak naprawdę reagowanie na nieprawidłowości w zgryzie na etapie, gdy tylko one się pojawiają. Dzięki temu leczenie jest bardziej efektywne i szybkie, a wada zgryzu nie utrwala się i nie pogłębia.

Wczesne leczenie ortodontyczne jest w swym założeniu leczeniem przyczynowym, dlatego nie warto czekać do pełnego uzębienia stałego, kiedy wzrost szczęki i żuchwy jest już prawie zakończony, co ogranicza działania szczękowo-ortopedyczne. Kiedy zgłasza się osoba, która już zakończyła wzrost, ortodontom zostają działania objawowe – równe ustawienie zębów, ortodoncja, które przy poważnych wadach musi być wspomagana zabiegami chirurgicznymi. W tym miejscu warto też wspomnieć, że u większości dzieci leczenie ortodontyczne wspierane jest przez logopedę mioterapią, która dobrze prowadzona przynosi efekty lepsze i trwalsze u dzieci niż mioterapia prowadzona w wieku dorosłym.

Anastazja jest teraz w wieku, kiedy wiele dzieci dopiero zaczyna leczenie ortodontyczne, a już może cieszyć się pięknym uśmiechem, prostymi zębami i ładnymi rysami twarzy.

Ma piękną, szeroką szczękę i dużo miejsca na kolejne zęby stałe – trójki, czwórki i piątki. Jej twarz jest symetryczna, ale też nastąpił bardzo ładny harmonijny wzrost twarzy widoczny z profilu. Na ten moment pozostało jej jedynie noszenie aparatu retencyjnego, który ma za zadanie utrwalić i utrzymać uzyskany efekt oraz pozostawanie pod obserwacją ortodontyczną.