Obecnie zwracamy bardzo dużą uwagę na estetykę zębów. Wielu dorosłym osobom przeszkadzają stłoczenia czy krzywe ustawienie zębów, ale nie zawsze skupią się na samej wadzie ich zgryzu. Szukają alternatyw dla leczenia ortodontycznego, lecz czy to dobra droga?

Wada zgryzu to nie tylko krzywe zęby! Nie każdy laik wie, że bardzo często powstaje ona również na poziomie kości szczęki i żuchwy. Dlatego zawsze przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego lekarz musi wykonać bardzo dokładną diagnozę (zbiera i analizuje wyciski, pomiary, zdjęcia rtg, fotografie zgryzu), żeby mógł ocenić rodzaj i stopień zaawansowania wady.

Gdy wada zgryzu sprowadza się jedynie do samych nieprawidłowości zębowych jest ona łatwiejsza do wyleczenia. Pacjent ma wtedy głównie nierówno ustawione zęby. W trakcie leczenia stosowane są różnego rodzaju aparaty stałe oraz nakładki ortodontyczne, za pomocą których lekarz prostuje zęby.

Jednak gdy wada zgryzu sprowadza się nie tylko do nieprawidłowych przesunięć zębowych, ale także kostnych, wówczas terapia ortodontyczna u dorosłych pacjentów jest trudniejsza. Często jest to tzw. leczenie kompromisowe, ponieważ u osób po zakończonym okresie wzrostu nie da się w pełni zniwelować wady za pomocą samych aparatów. Jeśli są duże nieprawidłowości w rozwoju kości, czyli np. za duża szczęka w stosunku do żuchwy, albo zwężona szczęka, nie można takiej wady już wyleczyć samą terapią ortodontyczną. W pełni skutecznym rozwiązaniem w takich sytuacjach jest tyko chirurgiczny zabieg ortognatyczny. Natomiast to co oferuje ortodoncja u takich pacjentów, to właśnie leczenie kompromisowe i np. kamuflaż. Można np. wykonać leczenie ekstrakcyjne, polegające na usunięciu zęba lub kilku zębów, aby móc pomieścić zęby stałe, dopasować zgryz i zakamuflować wadę szkieletową.

Zawsze należy pamiętać, że aby pacjent mógł mieć w ogóle  zaproponowane leczenie adekwatne do jego wady, musi najpierw zostać stosownie zdiagnozowany przez specjalistę.

Leczenie ortodontyczne to nie tylko prostowanie zębów

Trzeba też pamiętać, że w terapii ortodontycznej zawsze patrzymy na pełną relację łuku górnego do dolnego, a także na ich stosunek do kości czaszki i całej  twarzy. Za pomocą leczenia modelujemy układ wyrostków zębodołowych, w których osadzone są zęby (czyli to jak one stoją w łuku), ale także staramy się wywierać wpływ na całość układu stomatognatycznego, W efekcie takiego działania cały zgryz, czyli układ zębów szczęki do żuchwy staje się właściwy, ale też  napięcie mięśniowe w czaszce i relacje kości szczęk stają się optymalne. Taka terapia sprawia, że nie tylko zęby są proste, ale także łuki stają się odpowiednio szerokie. Dzięki temu zęby stoją w strefie neutralnej (siły, jakie w niej oddziałują na zęby, równoważą się, dzięki temu zęby nie zmieniają swojej pozycji) i niwelowane są napięcia mięśniowe, a wraz nimi np. bóle głowy, szyi itp.

Leczenie ortodontyczne nie skupia się więc jedynie na tym, czy zęby są krzywe. To często jedynie objaw i wierzchołek góry lodowej, jaką jest wada zgryzu. Spoglądamy szerzej, wpływając na zdrowie całego układu stomatognatycznego człowieka.

Jak więc poprawiać estetykę krzywych zębów

Biorąc pod uwagę powyższe aspekty i na podstawie pełnej diagnozy można rozważać plan poprawy estetyki nierówno ustawionych zębów pacjenta.

Jeśli wada sprowadza się do wady zębowej, leczenie ortodontyczne  przyniesie pełne korzyści, często nie tylko estetyczne, ale i zdrowotne.

Jeśli za krzywymi zębami stoi poważniejsza, szkieletowa wada zgryzu, leczenie ortodontyczne u dorosłych będzie najczęściej leczeniem kompromisowym, kosmetycznym – poprawiającym estetykę zębów, czyli to na czym wielu osobom głównie zależy i częściowo przyniesie także korzyści zdrowotne, ale nie wyleczymy wady w pełni. W takim przypadku, jeśli chcemy wpłynąć na układ kostny pozostaje operacja ortognatyczna.

Jak widać leczenie ortodontyczne w każdym wariancie daje duże korzyści estetyczne. Pacjenci jednak nie zawsze chcą nosić aparat i szukają alternatyw na wyprostowanie zębów. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się metody w małoinwazyjny sposób poprawiające wygląd zębów.

Należy do nich np. bonding,, wykorzystywany w stomatologii od wielu lat. Polega on na odbudowie kompozytowej zębów. Wykonywana jest ona w całości przez dentystę, zwykle podczas jednej wizyty. Za pomocą bondingu możliwa jest odbudowa ukruszonych zębów, ale też zmiana ich koloru, zamaskowanie przebarwień i zmiana kształtu.

Estetyka zębów może zostać również poprawiona za pomocą licówek pełnoceramicznych. Są one przygotowywane prze technika i  przyklejane na licową część zębów po przymiarce przez stomatologa. Materiał jest bardziej trwały, przypominający szkliwo naturalnego zęba i dla wielu osób bardziej efektowny niż kompozyt.

Powyższe dwie metody pozwalają zamaskować drobne nieprawidłowości w ustawieniu zębów. Jeśli jeden z zębów jest w niewielkim stopniu przekrzywiony lub zrotowany można posłużyć się tego typu rozwiązaniami. U dorosłych czasami jest to nawet bardziej opłacalne niż zakładanie aparatu. Jeśli jednak stłoczenia zębowe są większe może to być niemożliwe do skorygowania tylko za pomocą takich metod. Wszystko zależy tak naprawdę od konkretnego przypadku i każdy pacjent powinien być oceniany indywidualnie.

Holistyczne leczenie stomatologiczno-ortodontyczne

U pacjentów, którzy chcą bardziej całościowo poprawić wygląd zębów i np. zrobić licówki, albo odbudowy protetyczne (korony, mosty itp.), a mają również problemy zgryzowe, kluczowe jest leczenie zespołowe między ortodontą a stomatologiem estetycznym lub protetykiem.

Wiele pacjentów myśli, że zrobią licówki i sprawa załatwiona, pozbędą się wszystkich niedoskonałości. Tymczasem, jeśli mają wadę zgryzu może ona powodować zniszczenia licówek. Taki pacjent powinien tak naprawdę najpierw przejść leczenie ortodontyczne, a licówki wykonać na końcu.

Wiele osób z wadami zgryzu mocno ściera zęby w wyniku nieprawidłowej okluzji. Po leczeniu ortodontycznym wymagają oni zwykle w kolejnym kroku jej opracowania, poprzez odbudowę zwarcia. W tym przypadku także najlepiej sprawdza się leczenie zespołowe. Ortodonta przekazuje pacjenta do stomatologa estetycznego, który starcia zębowe i pęknięcia szkliwa odpowiednio odbudowuje. Opracowanie uzębienia po leczeniu ortodontycznym jest wskazane nie tylko dla ich estetyki, ale także i dla zrównoważenia zgryzu. Okluzja staje się wtedy prawidłowa, a zęby mają równomierne, prawidłowe kontakty po obu stronach łuku.

Czasami jest też tak, że pacjent chce zmienić wygląd zębów i zgłasza się do stomatologa. Ten po diagnostyce stwierdza,  że zęby mają prawidłowy kształt i kolor, nie ma co odbudowywać, należy jedynie skorygować ich ustawienie. Założenie aparatu w takim przypadku jest bardziej korzystne niż nadmierne szlifowanie zębów pod licówki. Szkoda wówczas w tak inwazyjny sposób odbudowywać zęby, które są zdrowe i mają ładną anatomię. Jeśli pacjent jest młody i ma ładne, zdrowe zęby warto postawić na leczenie ortodontyczne!

Bywają też analogiczne przypadki, gdy pacjent chce leczyć się ortodontycznie,  tymczasem jego zgryz jest prawidłowy, ma jedynie drobne przekrzywiania pojedynczych zębów, które można zamaskować  np. licówkami.

Jak widzicie niezwykle istotna jest więc świadomość pacjenta i wspólna rozmowa między ortodontą i stomatologiem już na etapie diagnozy i planowania leczenia. Aby móc podjąć jak najlepszą decyzję, musicie dokładnie dowiedzieć się na czym polega problem estetyki Waszych zębów i jakie są dostępne rozwiązania. Dlatego jeśli chcecie poprawiać wygląd zębów, polecam wybrać się na wizytę diagnostyczną do różnych specjalistów – ortodonty i protetyka lub stomatologa estetycznego lub wybrać klinikę taką jak L’experta, gdzie na miejscu współpracują ze sobą różni specjaliści i razem holistycznie konsultują pacjenta.

Na koniec pragnę jeszcze ku przestrodze napisać, że nie warto „chodzić drogami na skróty”, ponieważ mogą one przysporzyć więcej szkody niż pożytku. Radzę m. in. uważać na reklamowane systemy do prostowania zębów samemu w warunkach domowych. Jeżeli taka „terapia” odbywa się bez nadzoru ortodonty zwykle kończy się licznymi powikłaniami. Aparaty nakładkowe są dobre, pod warunkiem, że leczenie odbywa się w całości wraz z ortodontą prowadzącym, do którego pacjent przychodzi regularnie na wizyty kontrolne.